Shefja e diplomacisë e Bashkimit Evropian, Kaja Kallas, i rindiz të gjitha shpresat këtë javë duke theksuar se “tani është koha për riangazhim” midis Kosovës dhe Serbisë në dialogun e ndërmjetësuar nga Brukseli për normalizimin e marrëdhënieve mes dy vendeve.

Kjo thirrje e Kallasit erdhi në prag të vizitës së saj në kryeqytetet e dy vendeve, të mërkurën dhe të enjten, duke nënkuptuar një nevojë urgjente për një rifillim të bisedimeve. Por, pas ngjarjeve të fundit dhe sfidave politike, sa konkrete janë shanset për një dialog efikas?

Vizita e Kallasit në Beograd dhe Prishtinë ka për qëllim të rinovojë përpjekjet për dialog, në një moment të ndjeshëm për të dy vendet. Ajo ka bërë të qartë se dialogu është esencial për përparimin drejt integrimit evropian, mesazhi i saj ishte shumë i qartë – pa një bisedë konstruktive dhe pa një marrëveshje, do të jetë e vështirë të ecet përpara.

Megjithatë, njohësit e zhvillimeve politike në Prishtinë dhe Beograd shprehin pesimizëm. Disa analistë argumentojnë se kthimi në dialogun e nivelit politik është fare i pasigurt. Dështimi i Kosovës për të formuar një qeveri të re pas zgjedhjeve parlamentare të mbajtura më 9 shkurt nxjerr në pah pamundësinë e vendit për të negociuar me legjitimitet të plotë.

Serbia, nga ana tjetër, është duke u përballur me një krizë politike të thellë, duke u shoqëruar me protesta të shumta. Kjo pasiguri politikë ka ndikuar në fuqinë e negociatorëve serbë, duke e bërë dialogun më të komplikuar.Profesor Afrim Hoti nga Universiteti i Prishtinës thotë se dialogu duhet udhëhequr nga liderë me legjitimitet, dhe aktualisht kjo ka mbetur e paqartë për të dy palët.

Pas ngjarjeve të fundit në Novi Sad, ku humbën jetën 16 persona, autoritetet serbe janë nën presion, duke pasur parasysh ndryshimet e fundit në qeveri. Qeveria e mëparshme e udhëhequr nga Millosh Vuçeviq dha dorëheqje dhe aktualisht u zëvendësua nga një kabinet i ri me Gjuro Macut në krye, i cili gjithashtu përballet me tensione të brendshme.

Dushan Janjiq nga Forumi i Beogradit për Marrëdhënie Etnike thekson se, duke pasur parasysh rrethanat aktuale, “nuk ka qeveri të legjitimuar në Serbi, duke e vënë në dyshim fuqinë e negociatorëve serbë.” Kjo krijon një situatë shumë të vështirë për dialogun e ardhshëm.

Te njëjtën mendim ndan dhe Kallas, e cila ka nënvizuar nevojën për një qasje politike më të strukturuar dhe të fuqishme, ku të dyja palët duhet të kenë një bazë të qëndrueshme për bisedime të frutshme. Ajo ka bërë thirrje për një bashkëpunim më të ngushtë dhe për një dialog më të efektshëm mbi çështjet e mprehta.

Sipas Kallas, formimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe nga ana e Kosovës është një hap i domosdoshëm për përparimin e mëtejshëm në dialog. Megjithatë, për Kosovën, ky proces shoqërohet me kërkesën për heqjen e masave të ndëshkimit nga Bashkimi Evropian, që po dëmton kredibilitetin e tij.

Logjika politike sugjeron se dialogu është vetëm një fillim i vështirë, pa zbatimin praktik të marrëveshjeve të arritura më parë. Sipas Hotit, për të arritur ndonjë marrëveshje të suksesshme në të ardhmen, duhet të merret parasysh një prioritizim i zbatimit të pothuajse 30 marrëveshjeve të mëparshme, përfshirë Marrëveshjen e Ohrit.

Edhe Janjiq syzhë, kërkon që dialogu të mos përsërisë gabimet e kaluar, për të cilat ai thotë se po shoqërohet me një sistem të menaxhimit të konfliktit. Ai bën thirrje për një rifillim të plotë të procesit me qasje të re, duke e përcaktuar rëndësinë e një “Zyre për zbatim” që do të mbikëqyrte realizimin e marrëveshjeve.

Megjithatë, mundësia e një zhvillimi të tillë ngre pyetje të mëdha se çfarë do të ndodhë nëse këto rrethana nuk stabilizohen deri në fund të vitit. Marrëdhëniet midis Kosovës dhe Serbisë do të kërkojnë më shumë se vetëm një thirrje për dialog; ato kërkojnë një angazhim të sinqertë dhe një vullnet të fortë nga të dyja palët për të krijuar një të ardhme më harmonike.

Gjatë vizitës së saj në Zvicër, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, u prit ngrohtësisht nga shumë shqiptarë që dikur kishin emigruar si refugjatë dhe sot janë qytetarë të këtij shteti mik të Kosovës.

Në një video-mesazh të publikuar në Facebook, Osmani shprehu mirënjohjen e saj për mikpritjen që i ishte bërë në Bernë, duke theksuar lidhjet e forta që i bashkojnë Kosovën me diasporën.

“Sot qindra mijëra njerëz me prejardhje nga Kosova jetojnë në këtë vend të mrekullueshëm,” tha ajo. “Përgjatë viteve kemi ndërtuar një bazë të përbashkët mirëkuptimi. Kemi thyer barriera dhe kemi ndërtuar ëndrra të përbashkëta.”

Presidentja Osmani iu referua përpjekjeve të shqiptarëve në diasporë, e cila ka arritur të krijojë një partneritet unik me Zvicrën. “Së bashku kemi krijuar një partneritet unik, të pasur me miqësi dhe me lidhje mes njerëzve,” theksoi ajo. “Bijtë dhe bijat e atyre që dikur erdhën si punëtorë dhe refugjatë, sot janë mjekë dhe inxhinierë, artistë dhe ndërmarrës.”

Një nga pikat kyçe të mesazhit të saj ishte roli i diasporës në forcimin e komuniteteve në Zvicër dhe në Kosovë. “Ata po ndërtojnë qëllimin e jetës, po forcojnë komunitetet e tyre këtu në Zvicër,” u shpreh Osmani. “Dhe çdo ditë ata ndihmojnë në shtyrjen përpara të mirëqenies së shtëpisë së tyre të re – Zvicrës.”

Mesazhi i presidentes Osmani vjen në një kohë kur rëndësia e lidhjeve transnacionale mes diasporës dhe vendit të origjinës po bëhet gjithnjë e më e dukshme. Për shumë shqiptarë, Zvicra përfaqëson jo vetëm një vend pune, por gjithashtu një mundësi për të kontribuar në zhvillimin e Kosovës dhe për të ruajtur lidhjet kulturore.

Një tjetër aspekt i rëndësishëm që theksoi Osmani ishte ndikimi pozitiv që kanë shqiptarët në Zvicër për imazhin e Kosovës. “Mërgata është një nga asetet më të rëndësishme që kemi, pasi ata përfaqësojnë vlerat e kombit tonë dhe ndërtojnë ura me vendet ku jetojnë,” tha ajo.

Për më tepër, presidentja ftoi komunitetin shqiptar në Zvicër që të vazhdojë të mbetet aktiv dhe i angazhuar në zhvillimin e vendit të tyre të origjinës. “Nuk duhet ta harrojmë kurrë se jemi një komb i fortë kur bashkohemi,” përfundoi Osmani. “Secili prej nesh ka një rol për të luajtur në ndihmën e shtëpisë sonë, Kosovës.”

Osmani vazhdoi të inkurajojë dialogun memërgatën, duke i përmendur çdo mundësi për të forcuar lidhjet. Video-mesazhi i saj u shoqërua me një ndjenjë të fortë emocionale, duke bërë thirrje për një angazhim të ri për një të ardhme më të ndritur për të gjithë shqiptarët, pavarësisht se ku jetojnë ata.

Shefja e diplomacisë së Bashkimit Evropian, Kaja Kallas, po planifikon një vizitë të rëndësishme në Ballkan, ku përqendrohet në forcimin e dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Kallas, njëherësh nënkryetare e Komisionit Evropian, do të arrijë në Kosovë të enjten pasdite, duke filluar një turne që synon të inkurajojë bisedimet mes palëve. Kjo vizitë vjen në një kohë delikate për marrëdhëniet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, të cilat ndodhen nën presion ndërkombëtar për të avancuar dialogun dhe normalizimin e marrëdhënieve.

Në njoftimin për media të Zyrës së Bashkimit Evropian në Kosovë, është konfirmuar se Kallas do të takohet me përfaqësues të partive politike dhe organizatave të shoqërisë civile. Kjo është një mundësi e shkëlqyer për Kallas për të dëgjuar shqetësimet dhe pritjet e qytetarëve dhe liderëve vendorë, duke përfshirë aspektet e rëndësishme të integrimit në BE.

Vizita e saj do të përfshijë gjithashtu një takim me Misionin e Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit në Kosovë (EULEX), si dhe një bisedë me komandantin e KFOR-it, gjeneralmajor Enrico Barduani. Këto takime janë thelbësore për të diskutuar çështjet e sigurisë dhe sundimit të ligjit, dy elementë kyç për stabilitetin e rajonit.

Kalla ka theksuar rëndësinë e dialogut mes Beogradit dhe Prishtinës si një domosdoshmëri për të ecur përpara. Në një postim në platformën X, ajo shprehu angazhimin e saj për të punuar ngushtë me qeveritë e Ballkanit Perëndimor. “Tani është koha për t’u riangazhuar”, theksoi ajo, duke i dhënë rëndësi të madhe procesit të bisedimeve.

Takimet e Kallas nuk janë vetëm një formë angazhimi diplomatik; ato reflektojnë një përkushtim më të gjerë nga ana e Bashkimit Evropian për të mbështetur integrimin e Kosovës dhe të vendeve të tjera të Ballkanit Perëndimor. Rruga drejt BE-së është e komplikuar, por dialogu dhe bashkëpunimi janë të domosdoshme për të arritur qëllimet e përbashkëta.

Rëndësia e dialogut dhe marrëdhënieve të mira mes Kosovës dhe Serbisë është thelbësore jo vetëm për stabilitetin rajonal por edhe për avancimin e perspektivës evropiane të këtyre vendeve. Një angazhim i ri për dialog mund të ndihmojë në lehtësimin e tensioneve dhe në nxjerrjen e një të ardhmeje më të ndritur për qytetarët e të dy vendeve.

E ardhmja e Ballkanit është ndërlidhur ngushtë me një angazhim të fortë për paqe dhe stabilitet, dhe vizita e Kajas Kallas ofron një shpresë për një fillim të ri në këtë drejtim. Një dialog konstruktiv mund të hapë horizonte të reja për zhvillimin social dhe ekonomik të rajonit dhe përmirësimin e kushteve të jetesës për të gjithë qytetarët.

Me konferencën për media që do të mbahet të enjten në ora 15:45, pritjet janë të mëdha për atë çfarë do të sjellë Kallas, duke ideuar një perspektivë të re për marrëdhëniet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe përkushtimin e përbashkët për një të ardhme më të ndritshme në Bashkimin Evropian.