A ka ndonjëherë ndodhur që të mendoni se videolojërat janë të dëmshme për fëmijët? Një studim i ri po zhvillon një këndvështrim krejt ndryshe, duke sugjeruar se koha e kaluar përpara ekranit me videolojëra mund të ndihmojë në rritjen e inteligjencës së fëmijëve.
Një prej shqetësimeve më të zakonshme për prindërit është ndikimi i videolojërave në zhvillimin e fëmijëve. Mënyra se si fëmijët e kalojnë kohën e tyre duke luajtur videolojëra ka qenë një temë e debatit të gjatë, por rezultatet e fundit nga një studim i vitit 2022 hedhin dritë mbi këtë çështje komplekse.
Studimi i kryer në nivel ndërkombëtar, me pjesëmarrës nga Holanda, Gjermania dhe Suedia, ka analizuar më shumë se 9,800 fëmijë amerikanë të moshës nëntë dhe dhjetë vjeçare. Të dhënat e mbledhura treguan se fëmijët kalonin mesatarisht 2.5 orë në ditë përpara televizorëve dhe videove online, një orë duke luajtur videolojëra, dhe gjysmë ore në rrjete sociale.
Pas dy vjetësh, një grup prej më shumë se 5,000 fëmijëve u analizua përsëri për të vlerësuar ndryshimet në inteligjencë. Rezultatet treguan se ata fëmijë që kalonin më shumë kohë duke luajtur videolojëra kishin një rritje të inteligjencës prej 2.5 pikësh mbi mesataren.
Shkencëtarët theksojnë se kjo rritje, ndonëse e vogël, është domethënëse. Ajo u vlerësua në bazë të performancës në teste që matnin aftësitë e të kuptuarit të leximit, përpunimin vizual-hapësinor, kujtesën dhe mendimin fleksibël.
Një aspekt tjetër interesant është se shikimi i televizionit dhe përdorimi i rrjeteve sociale nuk treguan asnjë efekt pozitiv mbi inteligjencën. Kjo sugjeron se jo të gjitha aktivitetet e kaluara para ekranit kanë të njëjtin ndikim në zhvillimin njohës të fëmijëve.
Studimi gjithashtu mbështet idenë se inteligjenca, e cila shpesh shqyrtohet si një karakteristikë e pandryshueshme, në fakt është diçka që mund të evoluojë dhe rritet përmes stimulimeve të veçanta, siç janë videolojërat. Neuroshkencëtari Torkel Klingberg nga Instituti Karolinska në Suedi theksoi se: “Koha e kaluar përpara ekranit nuk dëmton aftësitë njohëse të fëmijëve dhe mund të kontribuoni në rritjen e inteligjencës.”
Megjithatë, është i rëndësishëm një qasje e balancuar ndaj përdorimit të ekranit. Studimi nuk bën dallim midis llojeve të videolojërave, dhe është thelbësore që prindërit të jenë të informuar për përmbajtjen që fëmijët e tyre konsumojnë.
Ky studim ofron një pasqyrë të vlefshme për debatin që vazhdon mbi kohën e përshtatshme që fëmijët duhet të kalojnë para ekranit. A do të thotë ky studim se mund të lejojmë fëmijët tanë të luajnë më shumë videolojëra? A është e rëndësishme të shqyrtojmë rreziqet dhe përfitimet?
Si konkluzion, ky studim hedh dritë mbi një temë të ndërlikuar dhe provon se nuk duhet të shohim vetëm anët negative të videolojërave. Ajo gjithashtu na nxit të mendojmë më thellë për ndikimin e tyre në zhvillimin e inteligjencës së fëmijëve. Çfarë mendoni ju për këtë? A ndihmon vërtet koha e kaluar para ekranit në rritjen e inteligjencës?