Përgjigjja ndaj pyetjes së vjetër “Sa gjatë mund të jetojmë, nëse jetojmë mirë?” ka intriguar njerëzimin për shekuj me radhë. Sot, rekordi i jetëgjatësisë i dokumentuar mban emrin e një gruaje që ka jetuar deri në moshën 122 vjeç, ndërsa shumica e shkencëtarëve pajtohen se kufiri natyror i jetës njerëzore ndodhet diku mes 120 dhe 125 vjeç.
Megjithatë, një pjesë e komunitetit shkencor – veçanërisht në fushat e mjekësisë rigjeneruese, gjenetikës dhe epigjenetikës – guxon të mendojë ndryshe: ata besojnë se njeriu mund të jetojë deri në 140 vjeç, madje ndoshta edhe më shumë.
Kjo nuk është më thjesht një ëndërr futuriste. Sot, laboratorë të avancuar në SHBA, Zvicër dhe Japoni po zhvillojnë terapi eksperimentale që synojnë të ngadalësojnë procesin e plakjes, të rigjenerojnë qelizat dhe të kthejnë ADN-në në një gjendje më rinore. Këto përpjekje kërkohen me rëndësi gjithnjë e më të madhe, duke pasur parasysh se popullata botërore po plaket dhe sfidat shëndetësore që vijnë me moshën e tretë. Njerëzit po jetojnë më gjatë, dhe tani më shumë se kurrë, ka një nevojë për të kuptuar se si t’i bëjmë vitet tonë më cilësore.
Por ndërkohë që shkenca përpiqet të zgjerojë horizontet e jetëgjatësisë, nuk mund të anashkalojmë ndikimin e stilit të jetesës: ushqimi i pastër, aktiviteti fizik i rregullt, marrëdhëniet e shëndetshme dhe pushimi cilësor janë themeli i një jete të gjatë dhe të qëndrueshme. Edhe më shumë, kërkimet sugjerojnë se faktori më i rëndësishëm për jetëgjatësinë është domethënia dhe qëllimi i jetës. Njerëzit që ndihen të lidhur me një qëllim dhe kanë marrëdhënie të forta, janë shpesh ata që jetojnë më gjatë dhe ndihen më të lumtur.
Një tjetër aspekt i rëndësishëm që ndikon në jetëgjatësinë është menaxhimi i stresit. Shtimi i stresit, siç e dimë, mund të ndikojë negativisht në shëndetin tonë, duke rritur riskun për sëmundje kronike si sëmundjet kardiovaskulare dhe depresioni. Ajo që shumica e njerëzve nuk e kuptojnë është se disa praktika të thjeshta, si meditimi dhe ushtimi i teknikave të relaksimit, mund të kenë një ndikim të qartë në përmirësimin e mirëqenies tonë të përgjithshme. Në këtë kontekst, është themelore që të punojmë për të ruajtur një buzëqeshje dhe një bindje të fortë në vetvete.
E ardhmja e jetëgjatësisë gjithashtu do të jetë mbështetur në zhvillimin e teknologjive të reja. Shkenca po fillon të eksplorojë potencialin e biologjisë sintetike dhe gjenetikës, të cilat mund të transformojnë mënyrën se si mendojmë për plakjen. Një ndihmë e mundshme vjen nga zbulimi i mënyrave për të modifikuar gjene, që do të ndihmojnë për të përmirësuar funksionin qelizor dhe për të luftuar sëmundjet e lidhura me moshën. Edhe pse këto zbulime ende ndodhen në fazën eksperimentale, ato na japin shpresa për një të ardhme më të gjatë dhe më të shëndetshme.
Po ashtu, në këtë përpjekje për të jetuar më gjatë ndihmon dhe ndryshimi i mënyrës së jetesës. Një dietë e balancuar, e pasur me fruta, perime dhe proteina të shëndetshme ndihmon në forcimin e sistemit imunitar dhe reduktimin e rreziqeve që lidhen me sëmundjet. Aktiviteti fizik gjithashtu luan një rol të madh: stërvitja e rregullt ndihmon në ruajtjen e masës muskulore dhe ruan energjinë e trupit, duke kontribuar në një jetëgjatësi më të gjatë.
Sidoqoftë, është e rëndësishme të kuptojmë se koha e jetës s’ka të bëjë vetëm me numrin e viteve që kalojmë, por edhe me cilësinë e atyre viteve. Të jetosh me kuptim dhe të jesh i qëndrushëm, me marrëdhënie të shëndetshme dhe përkushtim ndaj vetes, është çelësi për të arritur një jetë të gjatë dhe të plotë. Të jetosh me paqe të brendshme dhe një qasje pozitive ndaj jetës po ashtu përbën një faktor të rëndësishëm që ndikon në shpirtin dhe mendjen tonë.
Në përfundim, ndoshta ne jemi vetëm në fillimet e eksplorimit të mundësive që na ofron shkenca për jetëgjatësinë. E rëndësishme është që të gjithë të jemi të vetëdijshëm për përgjegjësitë tona ndaj vetes dhe shëndetit tonë. Të jetojmë çdo ditë me devotshmëri dhe dashuri ndaj jetës është çelësi për të zbuluar potencialin e plotë të egzistencës sonë. Ndërsa shkenca vazhdon të zhvillohet, le të shpresojmë se do të kemi mundësi të jetojmë më gjatë, por me të njëjtën përkushtim për të jetuar mirë.