Pasditen e sotme, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve do të bëjë certifikimin e rezultateve të zgjedhjeve të përgjithshme të 9 shkurtit, duke i hapur kështu rrugë formimit të institucioneve të reja.
Por, certifikimi bëhet pasi kanë kaluar të gjitha afatet e ankesave të subjekteve politike dhe kandidatëve për deputetë në Panelin për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP) dhe në Gjykatën Supreme. Kjo fazë e procesit zgjedhor është thelbësore për të garantuar një kalim të qetë dhe të ligjshëm në institucione të reja.
Fillimisht, para se të certifikohen rezultatet, anëtarët e Qeverisë aktuale të udhëhequr nga Albin Kurti, që kanë fituar votat e mjaftueshme për postin e deputetit, sipas Ligjit për qeverinë, duhet të japin dorëheqje “para ditës së certifikimit”. Kjo është një procedurë që ka për qëllim të shmangë konfliktet e interesit dhe të garantojë që ata që tashmë janë zgjedhur nuk mbajnë dy pozita në të njëjtën kohë.
Por çfarë ndodh nëse anëtarët e Qeverisë në detyrë nuk japin dorëheqje?
Vullnet Bugaqku nga KDI në një prononcim për Telegrafin ka shpjeguar se si shkon procesi nëse anëtarët e Qeverisë së Kosovës nuk japin dorëheqje para certifikimit të zgjedhjeve të 9 shkurtit nga KQZ-ja. Sipas tij, Ligji për Qeverinë përcakton procedurat e dorëheqjes, por ka paqartësi në lidhje me momentin kur një deputet ose anëtar i Qeverisë duhet të japë dorëheqje dhe kur mund të quhet Qeveria në dorëheqje, për shkak të mungesës së qartësisë në proces.
“Megjithatë neni 26 i Ligjit e thotë që anëtarët e qeverisë që janë në detyrë, në këtë rast që janë ende në funksion, në momentin që të zgjidhen deputetët e Kuvendit të Kosovës, ata duhet të japin dorëheqje nga posti i ministrit para certifikimit të rezultatit të zgjedhjeve, sepse ashtu e kërkon shprehimisht dispozita e nenit 26 të Ligjit për Qeverinë. Edhe nëse hipotetikisht ata nuk japin dorëheqje sot, por KQZ-ja i certifikon, atëherë Ligji për Qeverinë ka një dispozitë tjetër që thotë se, në momentin e certifikimit të rezultateve të zgjedhjeve, përfundon mandati i rregullt i deputetëve të vjetër dhe rrjedhimisht edhe i Kuvendit, si dhe Qeveria që është në detyrë shndërrohet në Qeveri në dorëheqje, pra me automatizëm…”, shpjegoi ai.
Mirëpo, siç tha Bugaqku, menjëherë pas certifikimit të rezultateve të zgjedhjeve hapi i parë nuk është formimi i Qeverisë, por ai i konstituimit të përbërjes së re parlamentare. Ky proces është jetik për stabilitetin politik në vend, pasi përmes tij sigurohet vazhdimësia e funksionimit të institucioneve mbështetëse.
Ai tha se sipas Kushtetutës dhe Rregullores së Kuvendit, pas certifikimit të rezultateve të zgjedhjeve, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, duhet që brenda 30 ditësh të thërrasë seancën konstituive të Kuvendit. Kjo është një detyrë kushtetuese që ka për qëllim të sigurojë një kalim të qetë dhe të organizuar në qeverisje, duke garantuar që të gjitha palët të kenë mundësinë të kontribuojnë në formimin e shumicës parlamentare.
“Në momentin kur KQZ-ja i certifikon zgjedhjet, pra dhe nuk ka masë një proces ankese dhe asgjë tjetër, presidentja është e obliguar që ta thërrasë mbledhjen konstituive të Kuvendit, e cila duhet të mbahet brenda 30 ditëve, nga dita kur certifikohen zgjedhjet”, theksoi Bugaqku. Ky afat është i rëndësishëm për të përmbushur pritjet e qytetarëve për një qeverisje efikase dhe transparente.
Pas kësaj, Bugaqku nga KDI theksoi se gjatë kësaj seance, deputetët e rinj bëjnë betimin dhe më pas zgjedhin kryetarët dhe nënkryetarët. Ky është një moment historik për secilin prej atyre që do të shërbejë në Kuvend, dhe një mundësi për të parë një ndryshim në mënyrën se si qeveriset vendi. Roli i Kuvendit është jetik për forcimin e demokracisë, dhe për të siguruar se zërat e qytetarëve janë të përfaqësuar siç duhet.