Integrimi i institucioneve serbe të arsimit dhe shëndetësisë në sistemin e Kosovës është një çështje komplekse dhe e diskutueshme, e cila duket se do të vazhdojë të jetë një temë e nxehtë për vitet në vijim.
Nenad Rashiq, deputet nga radhët e komunitetit serb, thekson se ky proces është i pashmangshëm, por nuk pritet të ndodhë në afatin e parashikuar.
Aktualisht, këto institucione funksionojnë nën mbikëqyrjen e Qeverisë së Serbisë, duke krijuar një situatë të paqartë për të ardhmen e tyre. Rashiq shpreh shqetësimin se, pa një plan të qartë dhe përfshirje të komunitetit serb, integrimi mund të hasë shumë pengesa.
Ai sugjeron se një nismë për integrimin e këtyre institucioneve mund të fillojë në vitin 2026, por thekson se nuk ka informacione konkrete për këtë. Kjo ngre pyetje mbi përgatitjen dhe angazhimin e të gjitha palëve të interesuara në këtë proces të rëndësishëm.
Anu Prattipati, e ngarkuara me punë në Ambasadën amerikane në Prishtinë, ka theksuar se integrimi i institucioneve serbe duhet të ndodhë përmes konsultimeve me komunitetin serb. Ajo thekson se ky proces nuk mund të jetë njëanshëm, duke kërkuar bashkëpunim dhe dialog konstruktiv.
Megjithatë, Lista Serbe, partia kryesore e serbëve në Kosovë, nuk ka dhënë asnjë koment mbi planet për integrimin e këtyre institucioneve. Kjo heshtje e tyre, së bashku me mungesën e përgjigjeve nga autoritetet serbe, krijon dyshime mbi angazhimin e tyre në këtë proces.
Ministri i Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal Sveçla, ka theksuar se shëndetësia dhe arsimi në zonat me shumicë serbe do të trajtohen ndaras, duke respektuar autonominë që komuniteti serb ka sipas Planit të Ahtisaarit. Kjo tregon se autoritetet kosovare janë të vetëdijshme për ndjeshmërinë e kësaj çështjeje.
Rashiq ka shprehur angazhimin e tij për të informuar komunitetin serb mbi çdo zhvillim në këtë proces, duke theksuar rëndësinë e përfshirjes së tyre. Ai shpreson që autoritetet serbe të mos veprojnë në mënyrë destruktive, siç ka ndodhur në të kaluarën.
Ndërkohë, Rada Trajkoviq, politikane serbe, beson se Serbia ka pranuar integrimin e këtyre institucioneve, por tani është koha që bashkësia ndërkombëtare të luajë një rol aktiv në këtë proces. Ajo thekson se është e rëndësishme të ruhet cilësia e shërbimeve dhe të sigurohet që çdo ndryshim të jetë në përfitim të qytetarëve të zakonshëm.