Në një vendim historik, Gjykata e Lartë e Mbretërisë së Bashkuar ka shpallur se termi “grua” në kuadrin e ligjeve të barazisë i referohet ekskluzivisht seksit biologjik, dhe jo identitetit gjinor të personave transgjinorë.
Ky vendim ka shkaktuar reagime të shumta dhe ndarje opinionesh, duke theksuar tensionet ekzistuese lidhur me të drejtat e transpersonave dhe mbrojtjen e grave biologjike.
Në qendër të këtij vendimi qëndron çështja se a mund të konsiderohet një grua trans, e cila zotëron një certifikatë njohjeje gjinore (GRC), si një grua në kuptimin juridik të Ligjit të Barazisë në Britani. Kjo çështje është bërë një simbol i debatit të gjerë që po zhvillohet aktualisht mbi identitetin gjinor dhe të drejtat e grupeve minoritare.
Gjykata vendosi se shërbimet e dedikuara për gratë, si strehëzat, repartet spitalore dhe aktivitetet sportive, janë të autorizuara të përjashtojnë gratë trans nga përdorimi i këtyre shërbimeve. Kjo ka shkaktuar shqetësim te aktivistët që mbrojnë të drejtat e transpersonave, duke e konsideruar këtë vendim si një hap prapa në garën për barazi dhe drejtësi sociale.
Patrick Hodge, zëvendëspresident i Gjykatës së Lartë, njoftoi se vendimi njëzëri konfirmon se termat “gra” dhe “seks” në Ligjin e Barazisë 2010 i referohen grave dhe seksit biologjik. Ai theksoi se ky vendim nuk duhet interpretuar si një fitore për një grup në dëm të një tjetri, duke u përpjekur të balancojë tensionet mes grupeve të ndryshme.
Rasti në Skoci dhe reagimet publike
Ky vendim erdhi pas një padie të ngritur nga grupi For Women Scotland (FWS), i cili controversialisht u sfidua nga një udhëzim i qeverisë së Skocisë për ligjin e vitit 2018, i cili kishte për qëllim rritjen e përfaqësimit të grave në bordin e institucioneve publike. Udhëzimi njohu gratë trans me GRC si ligjërisht gra, një pjesë e cila rezultoi e kundërshtuar nga disa grupe mbrojtëse.
Pas humbjes në gjykatat skoceze, FWS fitoi në Gjykatën e Lartë, duke përfituar një fitore që ata e shohin si një konfirmim të të drejtave të grave biologjike. Fjalimi i Susan Smith, bashkëdrejtore e FWS, paraqiti një deklaratë të qartë për mbështetje në mbrojtjen e hapësirave për gratë.
Qeveria britanike, nga ana tjetër, mirëpriti vendimin duke theksuar se do të sjellë qartësi për institucione si spitalet dhe strehëzat. Një zëdhënës qeveritar theksoi se hapësirat njëseksuale do të mbeteshin të mbrojtura dhe të ligjshme sipas kushteve të vendimit përkatës.
Në Skoci, një organizatë shëndetësore po ndeshet me një padi të ngritur nga një infermiere e pezulluar lidhur me përdorimin e dhomave të ndërrimit nga një grua trans. Kjo situatë tregon tensionin dhe kompleksitetin që po haset në nivel praktik nga ky vendim, duke e bërë situatën gjithnjë e më të komplikuar për institucionet që ofrojnë shërbime për të drejtat e grave dhe grupeve LGBT+
Kritikat dhe pasojat ligjore
Ndonëse Gjykata theksoi se transpersonat as nuk do të humbasin mbrojtjen e ligjit kundër diskriminimit, kritikat nga organizatat për të drejtat LGBT+ janë të shumta. Ato shprehin shqetësime në lidhje me pasoja të mundshme negative të vendimit mbi jetesën e përditshme të transpersonave dhe integrimin e tyre në shoqëri.
Aktivistja trans Ellie Gomersall i referohet këtij vendimi si “një tjetër sulm ndaj të drejtës së transpersonave për të jetuar në paqe,” një shprehje që tregon pasigurinë dhe frikën që ndjejnë shumë individë për identitetin e tyre gjinor. Ekspertët ligjorë sugjerojnë se ky vendim krijon një nevojë urgjente për përditësim të ligjeve që do të garantonin mbrojtje të qarta për të gjithë individët, pavarësisht identitetit të tyre gjinor.