Akullorja, kënaqësia e ftohtë që na shoqëron në çdo ditë të ngrohtë vere, ka një histori mahnitëse që zë vend në kulturat e ndryshme, duke u formësuar dhe evoluar për shekuj me radhë.
A e dini se kush e shpiku akulloren? Kjo është një pyetje që ka intriguar shumë njerëz. Megjithëse nuk ka një përgjigje të qartë, historia e akullores është një udhëtim i ndërlikuar që përfshin disa kultura dhe kohëra. Deri në vitet 1300, evropianët filluan të eksploronin shijet e ftohta që ngjajnë me akulloren e sotme.
Marko Polo, eksploruesi i njohur italian, luajti një rol të rëndësishëm në këtë histori. Ai solli me vete nga Kina një recetë për një ëmbëlsirë të quajtur sherbet. Ekzistenca e akullores moderne është një rezultat i transformacioneve të kësaj recete. Ajo filloi të marrë formën që e njohim tani nga shekulli XVI-të, por u bë e njohur në versionin e saj përfundimtar gjatë shekullit XX-të, falë shpikjes së frigoriferëve elektrikë.
Historia e akullores shkon shumë më larg se kaq. Në lashtësinë e hershme, persët shkrinin akullin dhe e kombinonin atë me lëngje frutash, krijuar ëmbëlsira që ngjajnë me akulloren. Një shembull i njohur është bastani, që daton që në vitin 500 Para Krishtit. Këto ëmbëlsira të ftohta ishin të shtrenjta dhe shpesh shërbeheshin vetëm për fisnikë dhe mbretër.
Përhapja e këtij koncepti në botën arabe ndodhi pas pushtimit mysliman të Persisë. Akullorja e hershme u transformua në faloodeh, një ëmbëlsirë tradicionale iraniane e cila e mori populatën me vete. Me kalimin e kohës, akullorja arriti edhe në oborrin e perandorëve romakë, ku njihej si një trajtim i nderuar dhe i çmuar.
Historia tregon se Perandori Neron kishte një dëshirë të madhe për akulloren. Gjatë fushatave të tij ushtarake, akulli transportohej nga malet në qytetet romake, duke përkrahur kështu rëndësinë e akullores për fisnikët. Në mënyrë të ngjashme, në Kinë, njerëzit filluan të shijonin përzierje qumështi dhe orizi, të ruajtur në dëborë, që e bënte këtë trajtim një luks të shtrenjtë për pak të privilegjuar.
Me kalimin e kohës, këto ide u zhvilluan dhe u përshtatën nga tregtarë dhe udhëtarë si Marko Polo, duke e sjellë akulloren në Evropë. Në Itali, akullorja filloi të bëhet më e përshtatshme dhe e përmirësuar, duke e shndërruar atë në atë çfarë e njohim sot.
Megjithatë, akullorja mbeti një delicatese për pak të privilegjuar deri në shekujt XVII dhe XVIII. Ajo filloi të bëhej më e njohur dhe më e konsumuar, sidomos pas përhapjes së teknikave të ruajtjes dhe prodhimit në masë. Në vitin 1660, akullorja u bë më e njohur në mënyrë të gjerë, falë Prokopio Kuto, një sicilian që prezantoi recetën në Paris.
Pas Luftës së Parë Botërore, industrisë së akullores iu dha një tjetër impuls. Aftësia për të ruajtur akulloren për periudha të gjata dhe për t’u prodhuar në sasi më të mëdha, e solli atë në çdo shtëpi dhe treg. Ushqimi i ushtarëve amerikanë gjatë Luftës së Dytë Botërore, përfshirë akulloren, ndihmoi në përmirësimin e moralit dhe rritjen e kalorive të nevojshme.
Deri më sot, historia e akullores tregon një udhëtim të habitshëm që ka kaluar përmes kulturave dhe kohëve të ndryshme. Kënaqësia e akullores është bërë një pjesë e pandashme e jetës sonë. Ajo përbën një simbol të shpirtit të angazhuar ndaj kënaqësive të vogla të jetës, duke sjellë me vete një nostalgji për duar të ngrohta dhe ditë të ftohta verore.
Akullorja vazhdon të na mbushë ditën me gëzim dhe freski.
Ajo është një refleksion i historisë sonë kolektive dhe një përkujtim se si ide dhe kultura të ndryshme kontribuuan në formimin e një delikatesë universale. A jeni gati të ndani mendimin tuaj për këtë histori? Për më shumë, **Komento edhe ti në Facebook – bashkohu diskutimit!**