Vendimi i Kuvendit të Kosovës për zgjedhjen e nënkryetarëve nga komunitetet jo shumicë është në qendër të një debati të ashpër ligjor dhe politik. A është ky proces antikushtetues? Kjo është pyetja që po shqetëson shumë avokatë dhe përfaqësues të shoqërisë civile, të cilët e shohin një devijim të rëndësishëm nga praktikat e kaluara.
Avokatët e shoqërisë civile kanë ngritur shqetësime të forta lidhur me propozimin e Nenad Rashiqit për nënkryetar të Kuvendit. Sipas tyre, ky propozim është i pavlefshëm nëse nuk mbështetet nga shumica e deputetëve të komunitetit serb, që përfaqësohen nga Lista Serbe. Kjo situatë ka ngritur pikëpyetje mbi legjitimitetin e procesit të votimit.
Një tjetër aspekt i rëndësishëm është kërkesa për përsëritjen e votimit për nënkryetaren Emilja Rexhepi. Avokatët argumentojnë se zgjedhja e dy nënkryetarëve nga komunitetet joshumicë duhet të bëhet në një paketë të vetme, përndryshe rrezikohet shpallja e zgjedhjes së tyre si jokushtetuese nga Gjykata Kushtetuese.
Kuvendi i Kosovës, në një seancë të fundit, zgjodhi Dimal Bashën si kryeparlamentar dhe katër nënkryetarë, por dështoi të zgjidhte nënkryetarin nga komuniteti serb. Ky dështim ka sjellë një bllokim të mëtejshëm të legjislaturës, duke e bërë të domosdoshme një zgjidhje të shpejtë dhe të drejtë.
Vendimi për të përdorur shortin për të zgjedhur emrat e deputetëve nga komuniteti serb është kritikuar si një devijim nga Rregullorja e Kuvendit. Lista Serbe kishte bërë një propozim të qartë, i cili duhej të ishte marrë parasysh, duke e bërë këtë proces të diskutueshëm dhe të kontestueshëm.
Avokati Ardian Bajraktari thekson se zgjedhja e nënkryetarëve duhet të ndjekë praktikat e kaluara, ku nënkryetarët zgjidhen në dy pako. Ai e sheh këtë si një mënyrë për të respektuar parimet kushtetuese dhe për të siguruar përfaqësimin e drejtë të komuniteteve.
Gëzim Shala nga Instituti i Kosovës për Drejtësi e përshkruan situatën si një shkelje të rëndë të Kushtetutës dhe Rregullores së Kuvendit. Ai paralajmëron se nëse Kuvendi vazhdon me këtë proces, rasti mund të përfundojë në Gjykatën Kushtetuese, e cila mund të shpallë zgjedhjen e nënkryetarëve si jokushtetuese.
Kuvendi i Kosovës pritet të vazhdojë përpjekjet për konstituimin e tij, duke u përballur me sfida të mëdha. Zhbllokimi i situatës është i domosdoshëm për të siguruar funksionimin e duhur të institucioneve, por kjo kërkon një qasje të kujdesshme dhe të drejtë në procesin e votimit.
