Presidenti amerikan, Donald Trump, ka shprehur dëshirën për të rikthyer kontrollin mbi bazën ajrore të Bagramit në Afganistan, një lëvizje që mund të nxisë një përfshirje të re të SHBA-së në këtë vend dhe të ringjallë një aset strategjik të humbur gjatë tërheqjes kaotike të Perëndimit katër vjet më parë.
Duke folur në një konferencë për media me kryeministrin britanik, Keir Starmer, më 18 shtator, Trump sugjeroi se administrata e tij po negocion me talibanët për të rikthyer bazën, e cila u braktis më 2021, pak para se talibanët të rimerrnin kontrollin e Afganistanit. Kjo deklaratë vjen në një kohë kur marrëdhëniet mes SHBA-së dhe talibanëve janë në një pikë të ndjeshme.
Vendndodhja strategjike e Bagramit, afër objekteve bërthamore në Kinë, e bën atë veçanërisht të vlefshme për SHBA-në. Trump theksoi se “ne duam që ta rimarrim atë bazë”, duke e lidhur këtë me nevojat e talibanëve për mbështetje nga SHBA. Kjo lëvizje mund të ketë implikime të mëdha për sigurinë rajonale dhe marrëdhëniet ndërkombëtare.
Megjithatë, Trump nuk dha detaje të qarta se çfarë mund të kërkonin talibanët në këmbim të rikthimit të Bagramit. Nuk është e qartë nëse ai po fliste për një plan konkret për rikthimin e pronësisë së bazës, por deklaratat e tij sugjerojnë se negociatat janë duke u zhvilluar.
Baza e Bagramit, e ndërtuar nga Bashkimi Sovjetik në vitet ’50, ishte baza më e madhe e SHBA-së në Afganistan dhe shërbeu si komandë qendrore gjatë okupimit 20-vjeçar. Me një pistë prej 3.6 kilometrash, ajo ishte e aftë të mikpriste avionë të mëdhenj dhe bombardues, duke e bërë atë një pikë strategjike të rëndësishme.
Argumenti i Trumpit se Bagrami është një pikë e rëndësishme për shkak të afërsisë me Kinën nuk është diçka e re. Ai kishte pretenduar se Bagrami ishte nën kontrollin e Ushtrisë Popullore të Kinës dhe se baza ishte e rëndësishme për të mbajtur një sy mbi aktivitetet bërthamore kineze. Megjithatë, talibanët dhe Kina kanë mohuar këto pretendime.
Trump gjithashtu ka kritikuar menaxhimin e tërheqjes nga Afganistani nga presidenti Joe Biden, duke theksuar se SHBA-ja la pas një sasi të madhe armësh dhe pajisjesh ushtarake. Kjo ka ngritur shqetësime për sigurinë dhe stabilitetin në rajon, duke e bërë rikthimin e Bagramit një çështje të diskutueshme.
Ndërkohë, zyrtarët talibanë kanë hedhur poshtë sugjerimin e Trumpit për rikthimin e kontrollit mbi Bagramin, duke theksuar se Afganistani duhet të angazhohet me SHBA-në në një nivel politik dhe ekonomik, pa prani ushtarake. Kjo situatë tregon kompleksitetin e marrëdhënieve mes dy vendeve dhe sfidat që qëndrojnë përpara në këtë proces.