Mëngjesin e 29 qershorit 1997, stadiumi Hernando Silles në La Paz, 3600 metra mbi nivelin e detit, po përgatitej për të pritur finalen e Kupës së Amerikës midis Bolivisë dhe Brazilit, një ndeshje që mund të rishkruante historinë e futbollit të Andeve.
Po, sepse për kombëtaren e Bolivisë ishte mundësia e jetës: të luanin në shtëpi, përballë tifozëve të tyre, kundër gjigantëve të Brazilit. “Brezi i artë” pati mundësinë të fitonte titullin e dytë kontinental në histori, pas atij të vitit 1963.
Ndër protagonistët më të pritur ishte Ramiro “Chocolatín” Castillo, i cili në moshën 31-vjeçare kishte fituar vendin e tij në formacionin titullar pas një paraqitje të shkëlqyer në gjysmëfinale kundër Meksikës. Ai ishte një futbollist i veçantë, jo vetëm për talentin e tij, por edhe për histori personale apo sfida që kishte kaluar në jetë.
Në orët para ndeshjes, ndërsa shokët e tij të skuadrës bënin përgatitjet e fundit, fizioterapisti Omar Rocha iu afrua Castillo-s me një shprehje serioze. Lajmi që duhej t’i jepte atij ishte i tmerrshëm: djali i tij José Manuel ishte shtruar në spital me urgjencë për një formë të rëndë hepatiti.
Skena që pasoi mbetet e gdhendur në kujtesën e të pranishmëve: Castillo gris fanellën e kombëtares, ia hedh Rocha-s dhe largohet me shpejtësi. Një akt që përshkruante më së miri dhimbjen e tij dhe vendosmërinë për të qënë pranë djalit në atë moment të vështirë.
Ajo që duhet të ishte dita më e lavdishme e karrierës së tij u kthye në prelud të një tragjedie personale që do të shënonte përgjithmonë jo vetëm jetën e tij, por historinë e futbollit bolivian. Ndeshja filloi pa Castillo dhe me mungesën e tij, Bolivia u përball me Brazilin me zemrat plot vendosmëri, por mendjet e turbulluara nga shqetësimi për shokun e tyre të skuadrës që mungonte.
Befasia e fushës ishte e përmbajtur. Pjesa e parë ishte një varg emocionesh dhe momenti më elektrizues erdhi kur Erwin “Platini” Sánchez lëshoi një goditje që legjendari Taffarel nuk arriti ta mbajë. Stadiumi shpërtheu në një zhurmë që dukej se mund të trondiste Andet. Por tentativat e Bolivisë nuk mjaftuan dhe Brazili, me energjinë e mbetur, gjeti golin e avantazhit 2-1.
Në minutat shtesë, Zé Roberto vendosi vulën përfundimtare 3-1. Një humbje që për Bolivinë kishte një përmasë të veçantë, pasi do të mbetej një simbol i mundësive të humbura dhe ambicieve të braktisura. Dhe, për ta bërë edhe më të hidhur humbjen, pamjet televizive treguan se goli i parë i Brazilit erdhi nga një pozicion jashtë loje të Edmundo-s.
Vitet ’90 përfaqësonin epokën e artë të futbollit bolivian, një periudhë e papërsëritshme në të cilën kombëtarja e Andeve mund të konkurronte me fuqitë e Amerikës së Jugut. Ishte një ekip që shkoi shumë përtej stereotipave dhe që dinte të luante me personalitet. Kupa e Amerikës 1997 në shtëpi supozohej të ishte kulmi i një udhëtimi, momenti që ky brez mund të linte një gjurmë të pashlyeshme në histori.
Ramiro Castillo, nga ana tjetër, ishte një perle e veçantë për futbollin bolivian. Në një vend ku ngjyra e lëkurës shënon ndarje të thella shoqërore, Castillo ishte një anomali statistikore. Talenti i tij u shfaq në ekipin e The Strongest në 1985 dhe karriera e tij në Argjentinë ishte e jashtëzakonshme, duke mbajtur një rekord që asnjë bolivian nuk ka arritur ta kapërcejë.
José Manuel, djali i Ramiro Castillo-s, vdiq më 30 qershor 1997, një ditë pas finales së Copa América. Ky lajm do të sjellë një traumatizim të thellë për Castillo-n, një padrejtësi që ai nuk do ta përballonte kurrë. Më 18 tetor 1997, Castillo mori vendimin përfundimtar, duke përdorur një kravatë për t’i dhënë fund dhimbjes që e kishte shoqëruar pas humbjes së djalit të tij.
Lajmi për vdekjen e tij u përhap me shpejtësi nëpër rrugët e La Paz. Në atë mëngjes të trishtuar, Bolivia ndaloi për të vajtuar një nga djemtë e saj më të talentuar. Ai u varros pranë José Manuel-it të tij, në një përqafim të fundit midis babait dhe djalit. Vdekja e tij përfaqësoi jo vetëm fundin e një futbollisti të jashtëzakonshëm, por edhe epilogun tragjik të një historie dashurie atërore të thyer nga fati.