Bashkimi Evropian ka pesë vite për t’u përgatitur për një luftë të mundshme, sipas një plani ushtarak të përgatitur nga Komisioni Evropian dhe që do të paraqitet nesër në Bruksel.
Plani, i zbuluar nga Politico, titullohet “Udhërrëfyesi i gatishmërisë së mbrojtjes 2030” dhe parashikon që deri në vitin 2030, Evropa duhet të ketë “një qëndrim mbrojtës mjaftueshëm të fortë, të aftë për të penguar në mënyrë të besueshme kundërshtarët e saj dhe për t’i përgjigjur çdo veprimi agresiv”.
Dokumenti që pritet të miratohet nga Kolegji i Komisionerëve të enjten, do të diskutohet nga udhëheqësit e BE javën e ardhshme. Ai përbën strategjinë e parë gjithëpërfshirëse të Unionit për t’u përgatitur për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse, në një mjedis të përcaktuar nga pushtimi rus i Ukrainës dhe pasiguria në lidhje me qëndrimin e ardhshëm të Shteteve të Bashkuara nën udhëheqjen e Presidentit Donald Trump.
Një Rusi e militarizuar përbën një kërcënim të vazhdueshëm për sigurinë evropiane në të ardhmen e parashikueshme. Megjithëse buxhetet e mbrojtjes të shteteve anëtare po rriten me shpejtësi, pjesa më e madhe e shpenzimeve mbetet “në thelb kombëtare, duke çuar në fragmentim, rritje të kostove dhe mungesë ndërveprimi”.
Komisioni propozon që të paktën 40% e prokurimit të mbrojtjes duhet të bëhet përmes prokurimit të përbashkët deri në fund të vitit 2027, ndërsa deri në vitin 2028, 55% e prokurimit duhet të vijë nga kompani evropiane ose ukrainase, një përqindje që do të rritet në 60% deri në vitin 2030.
Plani rendit nëntë prioritete kryesore për të mbushur boshllëqet kritike të aftësive: sistemet e mbrojtjes ajrore dhe anti-raketave, lëvizshmëria ushtarake, artileria, inteligjenca artificiale dhe mbrojtja kibernetike, raketat dhe municionet, dronët dhe teknologjitë anti-dronë, sistemet e luftimit në tokë, asetet detare dhe gatishmëria e përgjithshme mbrojtëse.
Ai gjithashtu prioritizon tre programe kryesore që Komisioni dëshiron t’i shohë të miratuara deri në fund të vitit. E para është ngritja e një strukture roje në krahun Lindor, për mbrojtje gjithëpërfshirëse në kufijtë lindorë të BE-së.
Komisioni vlerëson se BE mund të mobilizojë deri në 800 miliardë euro për mbrojtjen, duke përdorur instrumente financiare si programi SAFE prej 150 miliardë eurosh, Programi Evropian i Industrisë së Mbrojtjes prej 1.5 miliardë eurosh, Fondi Evropian i Mbrojtjes dhe buxheti i ardhshëm shtatëvjeçar që do të miratohet në vitin 2027.
Komisioni thekson se plani do të zbatohet në koordinim të plotë me NATO-n, me qëllim shmangien e krijimit të strukturave paralele të mbrojtjes. Dokumenti gjithashtu pranon shqetësimet e vendeve në jug, si Italia dhe Spanja, duke theksuar se “Evropa nuk mund t’i injorojë kërcënimet që vijnë nga rajone të tjera të botës, si Lindja e Mesme dhe Afrika”.
