Është ngushëlluese të mendosh se, para se studentët e mjekësisë të lejohen të trajtojnë pacientë të gjallë, ata kalojnë kohë duke mësuar për trupin e njeriut përmes diseksionit të kadavrave.
Kadavrat janë trupat e njerëzve që me dashamirësi i dhurojnë ato për shkencën, duke ndihmuar që brezi i ardhshëm i mjekëve të mësojë mbi injeksionet, anatominë dhe kirurgjinë, përcjell InfoKosova.
Dikur, lejohej që të afërmit të dhuronin trupat – ndoshta për të kursyer në kosto, për të ndihmuar Shërbimin Kombëtar të Shëndetësisë (NHS) ose për të shmangur një varrim të vështirë për atë xhaxhain e papëlqyer – por që nga viti 2004, kjo vendimmarrje duhet të bëhet nga individi vetë.
Njëzet vjet më vonë, kjo ka kontribuar në një mungesë të kadavrave, duke bërë që të importohen nga SHBA-ja, ku rregulloret janë më të lehta.
Por pavarësisht rënies së numrit të kadavrave, diseksioni i një kadavre mbetet një rite kalimi për ata që trajnohen për të qenë mjekë – dhe vjen me një efekt anësor shumë të habitshëm.
Mjekja e re, Tharanika Ahillan, ndau këtë zbulim ndërsa reflektonte mbi gamën e emocioneve dhe zbulimeve që shoqërojnë mësimin mbi trupin e njeriut nga një trup i vërtetë.
“Në shkollën e mjekësisë, si pjesë e mësimdhënies së anatomisë në vitin e parë dhe të dytë, kishim klasa diseksioni,” thotë ajo.
“Janë rreth 10 trupa përreth, me rreth shtatë ose tetë studentë për çdo trup.
“Çdo grup ka një demonstrues të anatomisë që na udhëheq përmes strukturave kryesore anatomike për të mësuar, dhe secili nga ne e merr me radhë diseksionin dhe diskutimin e strukturave.
“Ishte një përvojë tepër e çuditshme në fillim. Para se të hysh për herë të parë, ata flasin për ligjet që lidhen me këtë – për shembull, është e paligjshme të marrësh pjesëza të indeve jashtë laboratorit, jo se dikush do ta bënte ndonjëherë – dhe për trajtimin e trupave me respekt për njerëzit që i kanë dhuruar ato.
“Seanca e parë ishte e çuditshme, por është pak e vështirë për t’u shpjeguar. Sapo fillon diseksionin, megjithatë, bëhesh disi ‘klinik’, duke punuar sipas qëllimeve të tua për seancën dhe duke bërë diseksionin me kujdes dhe logjikisht.
“Supozoj se në disa mënyra është si duhet të distancohesh nganjëherë në mjekësi për të ofruar atë që duhet për pacientin, qoftë operacion apo trajtim që i shpëton jetën.”
Nëse shikoni ndonjë dramë ose film me studentë të mjekësisë që takojnë kadavrat e tyre, ka një shans të madh që dikush do të fiket nga pamja – dhe kjo ndodh edhe në jetën reale, me studentë që shpesh humbasin ndjenjat gjatë klasës.
Megjithatë, pothuajse të gjithë studentët që marrin pjesë në klasa diseksioni përjetojnë një reagim tjetër, shumë të papritur.
“Ajo që askush nuk të thotë para se të hysh, është se bëhesh shumë i uritur!” thotë Dr. Ahillan.
“Trupat spërkaten me formaldehid për t’i ruajtur, por formaldehidi duket se stimulon oreksin dhe të bën të uritur – një fenomen që në të vërtetë quhet ‘uria e formaldehidit’.
“Më shqetësoi në fillim. Dukej shumë keq kur takohesha me miqtë për drekë dhe thosha ‘JAM I URITUR’ sapo kisha prerë një njeri të vdekur.”
Dr. Ahillan thotë se uria u përhap shpejt në klasë dhe u reflektua në punën e tyre.
“Mund ta dalloje kur po na ndikohej, kur krahasimet tona në diseksion gradualisht filluan të kishin një tematikë ushqimore, si ‘prerja e kësaj lëkure ndihet si të presësh bërthamën e një molle’,” thotë ajo.
“Ishte veçanërisht në seancat kur diseksionet tona ishin para drekës. Psikologjikisht, ndihet vërtet çuditshëm kur bëhesh shumë i uritur ndërsa po hap trupa, është një kontrast shumë i çuditshëm.
“Në fillim nuk guxoja të pyesja nëse dikush tjetër ishte i uritur në laboratorin e anatomisë, por kur të gjithë ndanë se si ndiheshin, ishte një farë lehtësimi ta dëgjoje gjithashtu, sepse le të jemi realistë, ky fenomen të ngatërron mendjen.”
Duke reflektuar mbi pjesën më të vështirë të klasës, përveç injorimit të urisë, Dr. Ahillan tha se duart ishin elementi më i vështirë.
“Mendoj se duart janë vërtet tepër njerëzore, kështu që ndihesha e pakëndshme kur i disektoja për të mësuar mbi muskujt dhe nervat brenda tyre,” thotë ajo.
“Edhe tani kjo më mbetet në mendje, dhe ndonjëherë kur pacientët janë në një stres të jashtëzakonshëm, t’i kapësh dorën mund të jetë një mënyrë shumë njerëzore për t’i qetësuar ata.
“Gjithashtu, ajo që më duk shumë e vështirë ishte mbajtja e një truri njerëzor për herë të parë. Po mbaja në dorë këtë esencë të një personi, të gjitha mendimet dhe ndjenjat e tyre, kishin origjinën nga kjo strukturë tre-kilogramëshe. E them sinqerisht, ishte një përvojë shumë emocionale për mua.”
Dhe nëse ideja e mbajtjes së një truri të tërë njerëzor nuk të bën të ndihesh i dobët, kjo mund të ndodhë.
“Një ditë kishim një leksion ku po shikonim mushkëritë e dikujt,” thotë Dr. Ahillan. “Ishin të mbuluara me katran dhe ishin mjaft gri. Demonstruesi na pyeti të gjithëve pse mendonim se ishte kështu, dhe ne thamë ‘ndoshta ata ishin duhanpirës’.
“Rezultoi që personi thjesht kishte jetuar në Londër gjithë jetën e tij, dhe kjo ishte rezultati i ndotjes së ajrit.
“Më bëri të mendoj shumë më tepër për mënyrën se si mjedisi ndikon në shëndetin!”/InfoKosova/
Burimi: Metro.co.uk