Gjatë Luftës së Ftohtë, një histori intriguese ka qarkulluar për mënyrën se si agjentët e CIA-s përdornin lidhëset e këpucëve si një mjet komunikimi sekret.
Por sa e vërtetë është kjo narrativë që vazhdon të tërheqë vëmendjen e publikut?
Një serë dokumentesh të deklasifikuara në vitin 2009 zbuluan ekzistencën e “The Official CIA Manual of Trickery and Deception”, i hartuar nga magjistari amerikan John Mulholland në vitet 1950. Ky manual kishte për qëllim të mësonte agjentët si të maskonin veprimet e tyre dhe të dërgonin sinjale të fshehta pa u vënë re, duke përfshirë përdorimin e sendeve të zakonshme si lidhëset e këpucëve.
Dokumentet tregojnë se disa stile të veçanta të lidhjes së këpucëve mund të shërbenin si shenja të koduara për të sinjalizuar mesazhe të thjeshta, si për shembull, nëse një takim ishte i sigurt apo nëse agjenti ishte nën mbikëqyrje. Megjithatë, manuali nuk ofronte kode të sakta, duke lënë shumicën e kuptimeve të përcaktuara paraprakisht mes agjentëve.
Ekspertë të historisë së spiunazhit, si H. Keith Melton dhe Robert Wallace, kanë ribotuar këtë manual pas deklasifikimit dhe theksojnë se shumica e teknikave të përshkruara ishin më shumë për trajnime sesa për përdorim real në terren. Madje, manualet origjinale të Mulholland ishin urdhëruar të shkatërroheshin, duke lënë vetëm një kopje të mbijetuar.
Faqet e specializuara, si Ian’s Shoelace Site, përmendin “C.I.A. Lacing” si një shembull të sinjalizimit diskret, por vetë pranojnë se nuk ka prova konkrete që këto metoda janë përdorur në operacione reale. Arkivat zyrtare të CIA-s nuk ofrojnë dëshmi për përdorimin praktik të kodeve me lidhëse në misione të vërteta.
Megjithatë, fakti që agjentët e asaj kohe ishin trajnuar për të përdorur çdo detaj të vogël si mjet komunikimi e bën këtë histori të besueshme në parim. Ashtu si cigaret, gazeta apo mënyra e mbajtjes së kapelës, lidhëset mund të shërbenin si një “gjuhë e fshehtë” e inteligjencës amerikane, duke reflektuar një epokë kur çdo gjest kishte potencial për të qenë një mesazh.
Pra, a është e mundur që lidhëset e këpucëve të kenë luajtur një rol në historinë e spiunazhit? Ndërsa prova konkrete mungon, ideja se agjentët mund të kenë përdorur çdo mjet të mundshëm për të komunikuar fshehtas është një dëshmi e krijimtarisë dhe adaptueshmërisë së tyre. Kjo histori vazhdon të ngjallë kuriozitet dhe diskutime mbi metodat e spiunazhit dhe komunikimit të fshehtë.
Si përfundim, historia e lidhëseve të këpucëve si një mjet komunikimi sekret mbetet një enigmë. Ajo na kujton se në botën e spiunazhit, çdo detaj mund të ketë rëndësi, dhe se kreativiteti në përdorimin e objekteve të zakonshme mund të jetë çelësi për suksesin e misioneve të fshehta.