Një studim i ri shkencor ka zbuluar se gratë gëzojnë një avantazh të dukshëm në jetëgjatësi, një fenomen që shtrihet përtej njerëzve dhe prek shumë specie të tjera në botën e kafshëve.
Studimi, i publikuar në revistën prestigjioze Science Advances, sugjeron se arsyet për këtë avantazh të femrave në jetëgjatësi janë më komplekse se sa thjesht stili i jetesës. Evolucioni duket se luan një rol të rëndësishëm në këtë dinamikë.
Ekspertët zbuluan se në 72% të specieve të gjitarëve, femrat jetojnë mesatarisht 12% më gjatë se meshkujt, një statistikë që ngre pyetje të rëndësishme mbi biologjinë e jetëgjatësisë.
Sipas studiuesve, ky hendek në jetëgjatësi është rezultat i një kombinimi faktorësh, përfshirë gjenetikën, zgjedhjet seksuale, përkujdesjen prindërore dhe ndikimet mjedisore. Këta faktorë bashkëpunojnë për të formuar një pamje më të plotë të asaj që ndikon në jetëgjatësi.
Kromozomet seksuale luajnë një rol të rëndësishëm: femrat e gjitarëve kanë dy kromozome X, çka u jep atyre një avantazh në mbrojtjen kundër mutacioneve të dëmshme. Ndërkohë, meshkujt, me një X dhe një Y, janë më të ndjeshëm ndaj problemeve gjenetike.
Megjithatë, studimi thekson se kromozomet nuk janë shpjegimi i vetëm. “Disa specie treguan të kundërtën e modelit të pritur”, tha Johanna Stärk, studiuese në Institutin Max Planck në Gjermani dhe autorja kryesore e studimit, duke përmendur zogjtë grabitqarë si një shembull ku femrat jetojnë më gjatë.
Gratë në të gjithë botën zakonisht jetojnë më gjatë se burrat, një fakt që shpesh i atribuohet dietës më të shëndetshme dhe kujdesit ndaj vetes. Megjithatë, ky studim sugjeron se avantazhi i femrave është më shumë biologjik se sa kulturor, duke sfiduar disa nga perceptimet e zakonshme.
Në përfundim, studiuesit analizuan 1,176 specie, duke përfshirë shimpanzetë, brejtësit, drerët dhe shumë lloje zogjsh. Edhe në mjedise të kontrolluara, femrat ruajtën avantazhin e jetëgjatësisë, duke theksuar rëndësinë e mëtejshme të këtij fenomeni në biologjinë e specieve.