Prania e Jennifer Lopez në Arabinë Saudite ka shkaktuar një polemikë të madhe në Turqi, duke prekur ndjeshmërinë fetare të turqve.
Ajo performoi para siluetës së Qabesë, një simbol të shenjtë për muslimanët, që ndodhet në Mekë. Vallëzimi i Lopez para këtij simboli ka zemëruar shumë turq, duke përfshirë ish-presidentin turk të Çështjeve Fetare, Mehmet Görmez, i cili e quajti këtë veprim një mungesë respekti ndaj Islamit.
Mehmet Görmez, në një deklaratë të tij, tha: “Qabeja nuk është pronë e asnjë fisi, kombi apo shteti.” Ai ishte shumë i mërzitur që silueta e Qabesë u përdor si dekorim skenik në Festivalin e Riadit. Artikujt për këtë ngjarje kanë filluar të qarkullojnë në mediat turke, duke nxitur debat të fortë publik mbi vendin dhe rolin e fesë në artin dhe kulturën moderne.
Görmez vazhdoi: “Përdorimi i siluetës së Qabes si një dekorim i thjeshtë është një fyerje që është e papajtueshme me asnjë vlerë të Islamit. Përsëritja e imazheve lëndon thellë të gjithë besimtarët.” Kjo e bën këtë incident jo vetëm një çështje kulturore, por gjithashtu një reflektim të tensioneve ekzistuese midis dy vendeve, Turqisë dhe Arabisë Saudite, të cilat shpesh janë të përfshira në debata mbi interpretimin e fesë dhe identitetit kombëtar.
Reagimet në rrjetet sociale ishin të menjëhershme, me shumë turq që shprehën indinjatën e tyre ndaj kësaj ngjarjeje. Disa përdorues e etiketuan performancën si “të papranueshme” dhe “të papërgjegjshme”, duke theksuar se si nevojitet më shumë respekt për simbolet fetare. Këto komente kanë shkaktuar një valë diskutimesh që nxjerrin në pah tensionet e thella kulturore ndërmjet Islamit dhe kulturës popullore perëndimore.
Ndërsa disa e shohin performancën si një formë arti dhe shprehjeje, të tjerë e interpretojnë atë si një shkelje të ndjeshmërive fetare. Kjo ngjarje e bën të qartë se çështja e respektit ndaj simboleve kulturore është tepër e rëndësishme në çdo kontekst, veçanërisht kur lidhet me një vend me tradita dhe normat e forta si Turqia.
Të gjithë këta faktorë nuk kanë bërë tjetër veçse të thellojnë ndarjen mes popujve të përfshirë. Arabia Saudite, me një kult të spikatur të ekskluzivitetit fetar, dhe Turqia, e cila përpiqet të balancohet ndërmjet modernitetit dhe traditës, kanë historinë e tyre të shkurajimit dhe tensioneve. Kjo ngjarje, sipas analistëve, është një shembull i qartë se si arti mund të shkaktojë polemika në një botë ku kufijtë midis kulturave janë gjithnjë e më të papërcaktuara.
Më shumë se kaq, përdorimi i Qabesë edhe në kontekste të tilla të rëndësishme kulturore ngre pyetje të thella mbi rolin që duhet të luajë feja në artin modern. A është arti një hapësirë ku çdo gjë është e lejueshme, apo ka kufij që nuk duhet të kalohen? Të dyja këto pika janë të diskutueshme dhe diskutohet shpesh në forumet akademike dhe artistike.
Siç thotë një proverb i njohur, “Artisti është gjithmonë një pasqyrë e shoqërisë.” Në këtë rast, pasqyra reflekton tensionet mes traditës dhe modernitetit, mes respektit dhe lirisë së shprehjes. Ndërkohe, performanca e Jennifer Lopez do të mbetet një pikë referimi për diskutime të ardhshme rreth rolit të fesë dhe moralitetit në argëtim dhe kulturë.
