UNIVAC (Universal Automatic Computer) shënon një nga momentet më të rëndësishme në historinë e teknologjisë, duke i hapur rrugën industrisë kompjuterike siç e njohim sot.
Kompjuteri UNIVAC I, i prezantuar në vitin 1951, përfaqëson sistemin e parë kompjuterik të disponueshëm komercialisht në Shtetet e Bashkuara. Ky zhvillim historik u iniciua nga John Presper Eckert dhe John Mauchly, të cilët ishin gjithashtu shpikësit e kompjuterit të mëparshëm ENIAC. Pas formimit të kompanisë Eckert-Mauchly Computer Corporation (EMCC) në vitet 1940, këta dy inxhinierë filluan punën intensive për të realizuar një kompjuter që do të shërbente për kërkesat komerciale të epokës së tyre.
Përveç inovacionit të tij përkohësisht ndikuese, historia e UNIVAC u ndihmua edhe nga blerja e tij nga Remington Rand në vitin 1950, e cila përfundoi projektin dhe e bëri atë të arritshëm për tregun. UNIVAC I u dorëzua zyrtarisht Byrosë së Regjistrimit të SHBA-së më 31 mars 1951, por u vu në funksion më 14 qershor të po atij viti, duke shënuar fillimin e përdorimit komercial të kompjuterëve.
Pjesa më e madhe e UNIVAC ishte e madhe për standardet e kohës, duke peshuar rreth 13 ton dhe duke përdorur shirita magnetikë për ruajtjen e të dhënave. Ky kompjuter kishte një kapacitet për të kryer rreth 1000 operacione në sekondë, sjellë një revolucion të vërtetë në përpunimin e informacionit. Ajo çka e bëri atë edhe më të veçantë ishte përshtatja e tij për përdorim në sektorin civil, që e dallonte nga ENIAC, i cili ishte fokusuar kryesisht në aplikacione ushtarake.
UNIVAC bëri jehonë të madhe gjatë zgjedhjeve presidenciale në SHBA në vitin 1952, kur ai parashikoi saktësisht fitoren e Dwight D. Eisenhower bazuar në rezultatet e para. Ky parashikim, i transmetuar në CBS, tërhoqi një vëmendje të madhe mediatike dhe ndihmoi në forcimin e perceptimit të kompjuterëve si mjete të fuqishme për të ardhmen. Ky moment shënoi një pikë kthese në mënyrën se si njerëzit filluan të perceptonin teknologjinë si një mundësi për të ndryshuar botën.
Në nivelin teknik:
UNIVAC përdorte tuba merkuri për ruajtjen e të dhënave, me një kapacitet për ruajtjen e 1000 fjalëve, ku secila fjalë kishte 12 karaktere. Të dhënat mund të futeshin përmes tastierës ose shiritave magnetikë, ndërsa dalja ishte në një printer ose mbi shirita. Kompjuteri mund të realizonte operacione bazë si shtimi brenda 120 mikrosekondave, duke e bërë atë një sistem të jashtëzakonshëm për kohën e tij.
Gjatë periudhës së funksionimit të tij, u prodhuan gjithsej 46 njësi të UNIVAC, të cilat u përdorën nga qeveritë, biznese dhe universitete. Suksesi i këtij kompjuteri ndihmoi Remington Rand të pozicionohej si një konkurent i fortë i IBM, një kompani që më vonë do të dominojë tregun e kompjuterëve. UNIVAC vendosi standarde që do të shërbenin si bazë për sistemet e ardhshme kompjuterike, duke përfshirë përdorimin e kodit binar dhe ruajtjen e të dhënave jashtme, duke dhënë një kontribut të rëndësishëm në zhvillimin e teknologjisë informative.
Dhe, megjithëse UNIVAC kushtoi rreth 1 milion dollarë, ky investim i madh ishte padyshim një hap i guximshëm për të ardhmen. Përmes kontributit të tij, ky kompjuter i parë komercial ka hapur dyer të reja për inovacionin dhe ka vendosur themelet mbi të cilat janë ndërtuar teknologjitë e avancuara që njohim sot.
Si përfundim, sistemi UNIVAC I nuk ishte vetëm një kompjuter që pesha e tij e rëndë sugjeronte; ai ishte një simbol i shpresës dhe mundësive që teknologjia mund të sjellë në shoqëri. Ndërsa bota po vazhdonte të zhvillohej, UNIVAC mbetet një kujtim i fuqishëm se si inovacioni dhe guximi mund të ndryshojnë rrethinën tonë dhe të hapin rrugë për avancimin e mëtejshëm të teknologjisë.