E hënë, 2 Dhjetor, 2024
4.4 C
Pristina

Të pabesueshme mbi borën: Sekrete që nuk i dinit

Klikoni Këtu për t'u bërë pjesë e kanalit të InfoKosova në Youtube.

Pavarësisht nëse jeni adhurues të dimrit ose jo, bora mbetet një fenomen magjik që ndikon ndjeshëm në mjedisin tonë. Ka shumë kuriozitete dhe informacione që rrethojnë borën dhe që ndoshta nuk i keni ditur më parë.

Bora ndikon në zërin – Dëbora e sapo rënë thith valët e zërit, duke krijuar një atmosferë më të qetë. Ajo bllokon tingujt dhe e bën ambientin të duket më paqe. Në momentin kur bora fillon të shkrihet dhe të ngrin përsëri, akulli mund të reflektojë valët e zërit, duke e bërë atë të udhëtojë më larg dhe me një intensitet më të lartë.

Rritja nga një bërthamë – Flokët e borës, ose kristalet e saj, formohen rreth një grimce të vetme, si pluhur apo polen, dhe nuk kanë bërthama që përmbajnë informacion gjenetik. Kjo do të thotë se çdo copë bore është unike dhe e krijuar nga një proces kompleks natyror.


Flokët e borës kanë forma të ndryshme – Një nga faktorët kryesorë që përcaktojnë formën e kristaleve të borës është temperatura e ajrit. Studimet tregojnë se, në temperatura rreth -2°C, kristalet e gjata formohen në formë gjilpërash, ndërsa në -5°C ato kalojnë në forma më të sheshta, duke i dhënë një pamje të ndryshme dhe interesante.

Njohja e flokëve të dëborës – Historia e fotografimit të borës fillon me Wilson Bentley, i cili, në vitin 1885, i dha jetë fotografisë së parë të flokëve të borës, pasi eksperimentoi për vite me radhë me mikroskopët dhe aparatët fotografikë. Ky moment shënoi një hap të rëndësishëm në studimin e çdo borës, duke e bërë atë të njohur në botën shkencore dhe artistike.

Formimi i borës – Procesi i formimit të flokëve të borës fillon me kapjen e pikave të ftohta të ujit që ngrijnë mbi grimcat e pluhurit ose polenit në atmosferë. Avulli që lëviz siguron kristalin e akullit dhe formon struktura të reja ndërsa bien në tokë, duke krijuar flokë të rëndësishëm dhe të bukur borë.

Bora në Mars – Në planetin Mars, sipas NASA-s, mund të ndodhin stuhi dëbore jashtëzakonisht të dhunshme. Shkencëtarët kanë zbuluar gjithashtu se në polin jugor të Marsit ekziston një re e borës me dioksid karboni, e cila ofron një pamje magjike dhe misterioze mbi këtë planet të largët.

Bora ju ngroh – Më shumë se sa shumë mendojnë, bora është një izolues i shkëlqyer falë përbërjes së saj, e cila përbëhet nga 90 deri në 95% ajër. Kjo është arsyeja pse shumë kafshë gërmojnë thellë në dëborë për të gjetur ngrohtësi gjatë dimrit dhe pse igloot ofrojnë një ambient më të ngrohtë se jashtë, duke treguar se natyra ka mënyrat e saj për të mbrojtur jetën.

Bora mund të bëjë të verbër – Një nga rreziqet më të mëdha që lidhen me borën është reflektimi i dritës së diellit, që mund të shkaktojë djegie të korneës dhe të konjukturës së syrit nëse nuk mbrohet me syze dielli. Kjo gjendje quhet verbëria e borës, e cila mund të rezultojë në dëmtime afatgjatë të shikimit dhe është një kujtesë për të gjithë ata që kalojnë kohë në ambiente të mbuluara me borë.

Nga Rubrika