Mijëra gra me një formë të zakonshme të kancerit të gjirit mund të mos kenë nevojë për asnjë trajtim, sugjerojnë sot shkencëtarët.
Rreth një e pesta e të gjitha rasteve të kancerit të gjirit përbëhet nga një lloj i ngadalshëm të sëmundjes që gjendet në kanalet e qumështit, i njohur si karcinoma duktale in situ (DCIS). Kjo lloj tumori shpesh njihet si “para-kancer”, pasi në disa raste mund të zhvillohet në një sëmundje më invazive.
Sipas udhëzimeve aktuale në Mbretërinë e Bashkuar, trajtimi për këtë formë të hershme të kancerit përfshin kirurgji, pasuar nga radioterapia për të eliminuar qelizat e parregullta që mund të jenë të pranishme në indet e gjirit. Megjithatë, kërkuesit në SHBA, të cilët monitoruan qindra gra me DCIS, zbuluan se ky trajtim intensiv ka pak ndikim në përparimin e kancerit ose në mbijetesën e pacientëve.
Studimi i fundit krahasoi rezultatet e grave që iu nënshtruan trajtimeve standarde me ato që u ofruan një qasje “vëzhgo dhe prit”. Kjo nënkuptonte një monitorim të rregullt përmes skanimeve dhe ekzaminimeve fizikë çdo gjashtë muaj. Pas dy vitesh, grupi i grave që nuk u trajtuan nuk kishte një rrezik më të lartë për të zhvilluar një formë më invazive të kancerit krahasuar me ato që u trajtuan.
Ekspertët sot thanë se këto gjetje “provokuese” mund të hapin rrugën për një protokoll të ri për gratë me DCIS, i cili mund të zbatohet brenda pesë viteve. Profesorja Eun-Sil Shelley Hwang, një eksperte në radiologji nga Universiteti Duke në Karolinën e Veriut, e cila paraqiti studimin në Simpoziumin për Kancerin e Gjirit në San Antonio, tha se ekziston një “trup në rritje i provave që jo të gjitha rastet e DCIS janë të destinuara të përparojnë.”
“Praktika aktuale mund të rezultojë në trajtim të tepruar të grave, tumoret e të cilave kanë rrezik të ulët për përparim,” shtoi ajo. “Kjo mund të çojë në dhimbje kronike, ndryshim të imazhit të trupit, cilësi të ulët të jetës dhe efekte të tjera anësore që mund të shmangen.”
DCIS prek rreth 4,800 gra në Mbretërinë e Bashkuar çdo vit dhe po bëhet më i zakonshëm, pasi diagnostikohet lehtë përmes skriningut të gjirit. Ndonëse ndonjëherë quhet “para-kancer”, mjekët nuk e dinë cilat raste të DCIS janë të rrezikshme dhe cilat jo. Në Mbretërinë e Bashkuar, gratë u ofrohet një mamografi – një formë e veçantë e rrezatimit X – çdo tre vite, nga mosha 50 deri në 70 vjeç, për të zbuluar sëmundjen në fazat e saj më të hershme.
Në studim, kërkuesit monitoruan 673 paciente me një nga llojet më të zakonshme të kancerit DCIS. Pak më pak se dy të tretat iu nënshtruan monitorimit në vend të trajtimit, ndërsa pjesa tjetër iu nënshtrua kirurgjisë, me ose pa radioterapi. Gratë në grupin e monitorimit mund të zgjidhnin të bënin kirurgji në çdo kohë, dhe kjo realizohej nëse tumori tregonte shenja të përparimit invaziv.
Gjatë një periudhe ndjekjeje prej dy vitesh, 8.7 për qind e grave që morën trajtim u diagnostikuan me kancer të gjirit invaziv. Ndërsa kjo përqindje ishte 3.1 për qind në grupin e monitorimit që nuk bëri as radioterapi as kirurgji. Studimi, i publikuar sot në revistën JAMA, zbuloi gjithashtu se pak më shumë gra në grupin e monitorimit aktiv (71.3 për qind) zgjodhën të merrnin terapi hormonale, krahasuar me 65.5 për qind në grupin standard.
Pavarësisht kësaj, shkalla e kancerit invaziv ipsilateral ishte 7.15 për qind te pacientet që ndoqën udhëzimet aktuale, ndërsa kjo shifër ishte 3.21 për qind në grupin e monitorimit aktiv. Profesorja Hwang tha: “Mosrealizimi i kirurgjisë ka qenë shumë i diskutueshëm, pasi pacientët dhe mjekët kanë frikë se kjo mund të çojë në një normë të papranueshme të rasteve që zhvillojnë kancer invaziv.”
“Pika e rëndësishme për t’u theksuar është se këto janë rezultate të hershme. Ndërsa rezultatet janë provokuese, nuk mendoj se ato janë ende të mjaftueshme për të ndryshuar praktikën. Për ato paciente që tashmë kanë vendosur të refuzojnë kirurgjinë, ne kemi zhvilluar një monitorim aktiv që është i sigurt.”
Ajo shtoi gjithashtu: “Kjo ishte një grup i zgjedhur pacientesh me rrezik të ulët. Do të na nevojiten ndjekje pas pesë dhe dhjetë viteve më parë. Grupi i monitorimit aktiv do të kishte pasur rezultate të ngjashme nëse do të kishin bërë kirurgji.”
“Madhësia e vogël e kancereve invazive të zbuluara është një shenjë që nuk vonuam diagnozën në një mënyrë që të ishte e dëmshme për pacientet.” Një në shtatë gra në Mbretërinë e Bashkuar diagnostikohet me kancer të gjirit gjatë jetës së tyre – rreth 56,000 raste çdo vit – duke e bërë atë kancerin më të zakonshëm në vend. Në SHBA, kjo shifër arrin rreth 300,000 raste në vit. Rreth 85 për qind e grave të diagnostikuara me kancer të gjirit mbijetojnë më shumë se pesë vite.