Publikimi i chatbot-it AI DeepSeek ka tronditur botën e inteligjencës artificiale, duke ofruar funksionalitete të avancuara me kosto më të ulët zhvillimi.
Si shumë chatbot të tjerë në Kinë, DeepSeek vepron brenda një kuadri rregullator të ngushtë, duke sjellë në pah kufizimet e tij kur trajton çështje politike dhe sensitive. Ndërsa teknologjia përmirësohet, duket se theksi në vetëcensurë e ndihmon DeepSeek të përmbushë pritjet e autoriteteve kineze.
Studime të ndryshme, përfshirë ato nga Deutsche Welle, tregojnë se DeepSeek shpesh shmang temat delikate, duke dhënë përgjigje të paqarta ose duke u përputhur me narrativat zyrtare të Partisë Komuniste Kineze (PKK). Në një test të kryer në kinezisht dhe anglisht për një gamë të gjerë temash, rezultati ishte shqetësues.
Një shembull i dukshëm është kur DeepSeek u pyet për statusin e Tajvanit. Në kinezisht, chatbot-i u përgjigj duke theksuar se “Tajvani ka qenë gjithmonë një pjesë e pandashme e Kinës”, duke pasqyruar pozitat e qeverisë. Më tej, versioni anglisht ofroi një analizë më të thelluar, duke diskutuar për administratën e Tajvanit dhe njohjen ndërkombëtare, përpara se, papritur, DeepSeek ta fshinte atë përgjigje dhe ta zëvendësonte me një skenar të përgjithshëm.
Për ngjarje si protestat në sheshin Tiananmen, DeepSeek menjëherë shmangu temën, duke sugjeruar një bisedë “për diçka tjetër”. Këto raste tregojnë se, përveç inovacioneve teknologjike, DeepSeek është i kufizuar në lirinë e shprehjes, duke u treguar besnik politikave shtypëse të qeverisë kineze.
Kur u pyet për udhëtarët dhe gastronominë në Tajvan, përgjigjet gjithashtu tregonin një dyfishtë: versioni kinez minimizoi informacionin dhe përqendrohej në lidhjet kulturore, ndërsa ai në anglisht ofroi detaje të pasura dhe informative rreth kulturës së ushqimeve dhe atraksioneve. Është e qartë se DeepSeek ndjek një linjë të qartë sipas narrativave zyrtare.
Një tjetër temë e ndjeshme përfshinte trajtimin e Ujgurëve dhe “kampet e riedukimit” në Xinjiang. Kur u pyet për këto praktika, versioni kinez i DeepSeek i mbrojti ato si “qendra arsimimi”, duke injoruar dënimet ndërkombëtare për shkeljet e të drejtave të njeriut. Në të kundërt, përgjigja në anglisht ofroi një pasqyrë të errët të abuzimeve dhe dhunës.
DeepSeek, megjithëse është një shembull i mundësive të inteligjencës artificiale, është një pasqyrë shqetësuese e shoqërisë kineze dhe qeverisjes së saj, ku liria e shprehjes është thellësisht e kufizuar. Sfidat që ndalon janë të dukshme, ndërsa AI i jep një pamje më të qartë të realitetit, por pa guximin për të kaluar te tema më të ndjeshme politike.
Me qëllim për të arritur një balancë, është jetike që teknologjia si DeepSeek të përdoret për të ndihmuar në edukimin dhe informimin për realitetet e politikave dhe qëndrimeve të qeverisë, madje edhe kur kjo është e vështirë. Vetëcensurimi dhe frika e ndjekjes ndihmojnë vetëm në mbajtjen e një bisede të trishtuar dhe të pamjaftueshme për shumë çështje që kërkojnë diskutim të hapur dhe të sinqertë.