E hëna blu, e cila këtë vit festohet më 20 janar 2025, është një ditë që ka një histori interesante dhe të veçantë.
Megjithatë, pak janë ata që e dinë origjinën e këtij termi dhe pse kjo ditë quhet “blu”.
Për shumë njerëz, janari është një nga muajt më të trishtuar të vitit. Pas festave të Krishtlindjeve, me takimet dhe momentet e gëzueshme që kalohen me miqtë dhe familjarët, realiteti i përditshëm i punës dhe studimeve të kthyer pas pushimeve, shpesh shoqërohet me një ndjenjë melankolie. Një rritje e shpenzimeve për festat gjithashtu kontribuon në këtë ndjesi, duke bërë që janari të duket si një muaj i vështirë për t’u përballuar financiarisht.
Në vitin 2005, psikologu britanik Cliff Arnall shpiku një formulë për të kuptuar dhe kapërcyer këtë periudhë të trishtuar të vitit. Ai identifikoi të hënën e tretë të janarit si “ditën më të trishtuar të vitit” dhe e quajti këtë fenomen Blue Monday (E Hëna Blu). Sipas tij, një kombinim faktorësh si borxhi i krijuar nga shpenzimet e Krishtlindjeve, humbja e motivimit për të realizuar vendimet e Vitit të Ri, dhe kthimi në rutinën e zakonshme, kontribuojnë në faktin që kjo ditë të jetë më e trishta nga të gjitha.
Megjithatë, kjo teori është përballur me kritikë, pasi shumë shkencëtarë dhe psikologë e kanë cilësuar si të pavlefshme dhe të paargumentuar shkencërisht. Ata argumentojnë se nuk ka asnjë provë të fuqishme që të mbështesë idenë se një ditë e caktuar është më e trishta se të tjerat. Por, realiteti është se ndjenja e melankolisë është një fenomen normal që ndodh për shumë njerëz pas një periudhe festash intensiv.
Sigurisht, të hënat kanë tradita të ndryshme kulturorë në shumë vende, por koncepti i E Hënës Blu ka fituar një ndjesi universale. Si rezultat, shumë individë e kanë pranuar këtë ditë si një mundësi për të reflektuar mbi vitin që ka kaluar dhe për të përballuar sfidat e para të vitit të ri.
Një tjetër faktor që ndihmon në rritjen e këtyre ndjenjave është faktori klimatologjik. Me ditë më të shkurtra dhe mot të ftohtë, shumica e njerëzve përjetojnë një rënie të energjisë dhe motivimit. Ky ndikim i klimës ka një efekt të konsiderueshëm në gjendjen shpirtërore të individëve, duke e bërë janarin të duket edhe më të trishtë.
Pavarësisht nga kritikat, Blue Monday mbetet në kulturën popullore si një moment për të dialoguar mbi gjendjen emocionale. Shumë përdorin këtë kohë për të angazhuar biseda rreth shëndetit mendor, duke e bërë më të lehtë për individët të njihen dhe të flasin për ndjenjat e tyre.
Një mundësi tjetër është që njerëzit të përdorin E Hënën Blu si një nxitës për të sjellë ndryshime pozitive. Çdo vit, shumë shoqata dhe organizata ofrojnë aktivitete dhe eventi për të ndihmuar njerëzit të përballen me sfidat e natyrshme të psikologjisë gjatë këtij muaji. Kjo angazhim kolektiv ndihmon për të ngritur vetëdijen dhe për të ulur stigmën rreth ndjenjave të depresionit dhe anksiozitetit.
E hëna blu është më shumë një koncept i kulturës popullore, sesa një realitet shkencor, por ajo vazhdon të jetë një ngjarje që i ngacmon emocionet e shumë individëve dhe i fton ata të ballafaqohen me melankolinë e janarit. Duke jetuar në një shoqëri që shpesh injoron çështjet e shëndetit mendor, është e rëndësishme të kuptojmë se ndjenja e trishtimit është normale dhe se ka mjete dhe burime që mund të ndihmojnë individët të kalojnë përmes saj.