Shërbimi Shëndetësor Kombëtar (NHS) në Angli po nis një provë të parë botërore të një mjeti me AI që mund të identifikojë pacientët në rrezik të diabetit të tipit 2 më shumë se një dekadë përpara se të zhvillojnë këtë gjendje.
Bëhet e ditur se më shumë se 500 milionë njerëz në mbarë botën kanë diabet të tipit 2, një sëmundje që shpesh lidhet me komplikime shëndetësore serioze. Gjetja e mënyrave të reja për të dalluar njerëzit në rrezik përpara se të zhvillojnë këtë gjendje është një prioritet kryesor shëndetësor global. Sipas vlerësimeve, deri në vitin 2050, numri i atyre që do të preken nga diabeti do të arrijë në një miliard. Kjo është një situatë alarmante që kërkon veprime urgjente.
Diabeti i tipit 2 është një shkak kryesor i verbërisë, dështimit të veshkave, sulmeve në zemër, goditjeve në tru dhe amputimeve të gjymtyrëve të poshtme. Shumë njerëz të diagnostikuar me këtë sëmundje janë paraqitur me simptoma të qarta, por jo të gjithë ata që janë prekur janë të mbipeshë ose të pasivizuar. Gjetja e një mjeti që mund të parashikojë këtë gjendje përpara shfaqjes së simptomave është një hap i madh përpara në luftën kundër këtyre komplikimeve.
Tani, një ekip i doktorëve dhe shkencëtarëve ka zhvilluar një mjet transformues me AI që mund të parashikojë ata që janë në rrezik nga kjo gjendje deri në 13 vjet përpara se të fillojë të zhvillohet. Mjeti analizon leximet e elektrokardiogramit (EKG) gjatë skanimeve rutinë të zemrës, duke zbuluar ndryshime delikate që do të ishin të padukshme për syrin e njeriut.
Kjo teknologji mund të shpëtojë jetë, duke mundësuar ndërhyrje të hershme për individët në rrezik. Ndryshimet në dietë dhe stilin e jetesës shpesh janë të mjaftueshme për të parandaluar shfaqjen e diabetit. Mjetin e ri pritet të fillojë testimin në vitin 2025, duke e bërë NHS-në sistemin e parë të kujdesit shëndetësor në botë që implementon një qasje të tillë inovative. Shpresat janë të mëdha për të shpërndarë teknologjinë në të gjithë shërbimin shëndetësor të Anglisë dhe vendeve të tjera gjatë viteve të ardhshme.
Dr. Libor Pastika, një nga ekspertët e kësaj teknologjie, theksoi se “AI ka një potencial të madh për të transformuar kujdesin që mund të çojë në përmirësime thelbësore në shëndetin e individëve”. Ky mjet është zhvilluar me ndihmën e një ekipi të udhëhequr nga Dr. Fu Siong Ng dhe Dr. Arunashis Sau në Imperial, duke përdorur të dhëna nga eksaminimet e rreth 1.2 milion EKG-ve nga spitale të ndryshme.
Më tej, për të verifikuar aftësinë e mjetit, ata përdorën të dhëna nga Biobank në Mbretërinë e Bashkuar, e cila mbledh të dhëna gjenetike dhe mjekësore për më shumë se 500,000 individë. Ky proces ka rezultuar në një mjet që di të identifikojë modelet e veçanta të EKG-së që tregojnë për parashikimin e diabetit të tipit 2 në të ardhmen.
Shenjat treguese përfshijnë ndryshime në mënyrën se si udhëton sinjali elektrik i zemrës, përfshirë ndryshime të vogla në kohën, formën ose modelet e caktuara elektrike. Edhe pse këto ndryshime mund të duken të vogla, ato përfaqësojnë efektet e hershme të diabetit në strukturën dhe funksionin e zemrës, shumë përpara se të shfaqen simptomat e dukshme.
Testet paraprake kanë treguar se mjeti është në gjendje të parashikojë me saktësi rrezikun për individë të rinj dhe të moshuar, meshkuj dhe femra, të ndryshme etnik dhe prejardhje socio-ekonomike, në rreth 70% të rasteve. Kur parashikimet e AI kombinohen me të dhëna të tjera klinike dhe gjenetike, saktësia është përmirësuar akoma më tej, duke ofruar një pamje më të qartë të rrezikut që përballen individët.