Aleanca Kosovare e Bizneseve ka realizuar një studim të thelluar mbi trendin e ndërmarrësisë për vitin 2024, që analizon hapjen dhe mbylljen e bizneseve në Kosovë gjatë periudhës 01 janar-15 dhjetor 2024.
Ky studim tregon se gjatë këtij viti janë hapur afro 11,500 biznese të reja, një shifër e konsiderueshme që reflekton inkurajimin e iniciativave të reja në tregun kosovar. Megjithatë, këtë optimizëm e shoqëron një realitet shqetësues, pasi mbi 1,500 biznese aktive janë mbyllur. Kjo mbyllje përbën një tregues të rëndësishëm për vështirësitë që përballin sipërmarrësit në Kosovë dhe ndikon negativisht në ambientin ekonomik të vendit.
Arsyet që çojnë në mbylljen e bizneseve janë të shumëllojshme dhe shpesh janë të lidhura me faktorë ekonomikë e administrativë. Humbja e fuqisë konkurruese është një nga arsyet kryesore, ndërsa sipërmarrësit përballen me sfida të tjera, si kredia dhe shërbimet bankare, të cilat janë të shtrenjta dhe të pakësuara. Konkurrenca jo e drejtë gjithashtu shton vështirësi, duke penguar bizneset që të mbijetojnë dhe të rriten brenda një ambienti të cili do duhej të ishte mbështetës.
Një tjetër faktor shqetësues është mosqasja në tenderët publikë, ku shumë biznese, veçanërisht ato të vogla, hasin probleme në pjesëmarrje dhe konkurrim. Nga ana tjetër, tatimet e larta dhe dënimet e rrepta e bëjnë edhe më të vështirë që bizneset të funksionojnë me efikasitet, duke ndikuar direkt në rentabilitetin e tyre.
Burokracia dhe proceset e ngadalta të marrjes së lejeve e licencave, veçanërisht në sektorin e ndërtimtarisë, kontribuojnë gjithashtu në mbylljen e bizneseve. Agjerimet në këto procese bëjnë që shumë sipërmarrës të heqin dorë dhe të mos vazhdojnë aktivitetin e tyre ekonomik.
Agim Shahini, kryetar i Aleancës Kosovare të Bizneseve, shprehet se ky trend i mbylljes së bizneseve vazhdon të jetë i ngjashëm me vitet e kaluara, duke theksuar se situata ka mbetur e pandryshuar që nga viti 2021. “Kosovarët tregojnë iniciativë për të hapur biznese, por sfidat e shumta i detyrojnë ata të heqin dorë”, thotë ai.
Shahini thekson se është e domosdoshme që qeveria të ofrojë mbështetje më të madhe për këto iniciativa. Ai sugjeron që duhet të ketë lehtësira në taksa dhe të eliminohen gjobat e larta, për të krijuar një ambient më të favorshëm për bizneset e reja. Një aleancë më e fortë midis sipërmarrësve dhe institucioneve qeveritare është kyç për një zhvillim të qëndrueshëm të ekonomisë kosovare.
Ndërkohë që shifrat mbi hapjen dhe mbylljen e bizneseve tregojnë një pasqyrë të përzier, është e rëndësishme që të merret parasysh një strategji e qartë për zhvillimin e ndërmarrësisë në Kosovë. Krijimi i fondeve për mbështetje të bizneseve dhe edukimi i sipërmarrësve në menaxhimin efektiv të burimeve do të ndihmonte në lehtësimin e këtyre sfidave.
Me reagimin e duhur nga ana e qeverisë dhe angazhimin e bashkëpunimit mes sektorit privat dhe atij publik, është e mundur që të krijohet një klimë më e favorshme për të gjithë ata që dëshirojnë të kontribuojnë në zhvillimin e ekonomisë së Kosovës.
Rritja e numrit të bizneseve të reja duhet të shoqërohet me mekanizma mbështetës, për të siguruar që aspiratat e sipërmarrësve të mos dështojnë për shkak të pengesave të shumta që hasin në rrugën e tyre. Vetëm kështu Kosova mund të shpresojë për një zhvillim ekonomik më të qëndrueshëm dhe prosperitet më të madh për të gjithë qytetarët e saj.