Kanë kaluar më shumë se 25 vite që nga lufta e armatosur në Kosovë, ndërsa familjarët e 1643 personave të zhdukur ende po presin përgjigje për fatin dhe vendndodhjen e të dashurve të tyre.
Nga Komisioni Qeveritar për Personat e Zhdukur, fajësojnë shtetin serb për mos hapjen e arkivave, një veprim që ndikon drejtpërdrejt në zbulimin e fatit të personave të zhdukur. Kjo situatë ka krijuar një ndjenjë frustrimi dhe mospërfillje për ata që janë ende në pritje të së vërtetës mbi ata që kanë humbur.
Një nga kërkesat që vazhdon ta ketë pala kosovare është vënia në dispozicion të listës me 16 varreza masive në Serbi, të cilat kanë qenë të konfirmuara që nga viti 2001. Çdo ditë që kalon pa zgjidhje, thekson dhimbjen dhe helmimin emocional të familjarëve që vazhdojnë të ndiejnë pasojat e luftës.
Kushtrim Gara, përfaqësues nga Komisioni Qeveritar për Personat e Zhdukur, tha se synim i tyre mbeten lokacionet në Serbi, ndërsa së fundmi presin që të nisin gërmimet në tri lokacione në Kosovë. Vëmendja është e fokusuar sidomos te pesë varrezat masive që janë varrosur më shumë se 900 viktima të luftës, një numër që i kalon ndjeshëm ato që deri më tani janë identifikuar.
“Këto 25 vite është shumë e rëndësishme që çështja e personave të zhdukur me forcë, përkatësisht çështja e personave të rrëmbyer të zhdukur gjatë luftës, vazhdon të mbetet çështje prioritare. Por vazhdon të mbetet plagë e madhe për familjen dhe shoqërinë,” thekson Gara. Ai e rëndësishme thekson progresin në zgjidhjen e kësaj çështjeje, duke përmendur se rreth 73 për qind e rasteve të të zhdukurve janë përfunduar gjatë këtyre viteve, megjithatë mbetet shumë për të bërë.
Gara gjithashtu thekson se, pavarësisht takimeve të shpeshta me Serbinë, kjo e fundit refuzon t’i hap arkivat që ndihmojnë në këtë proces. Një barrierë e tillë pengon përparimin dhe krijon pengesa të shumta për zbardhjen e së vërtetës për viktimat dhe familjet e tyre.
“Çështja e personave të zhdukur me forcë vazhdon të jetë permanente deri në zgjidhjen e plotë të kësaj problematike. Procesi është përballues me dy sfida që ndërlidhet me mungesën e informacioneve të besueshme dhe mungesë të bashkëpunim të palës serbe. Kjo është një problematikë e cila ka edhe një dimension politik, ku institucionet serbe nuk janë të gatshme të ndajnë informacionin e nevojshëm,” sqaron Gara.
Në takime të ndryshme, Gara tregon se në mes të këtyre gjashtë muajve të parë të këtij viti janë adresuar pesë lokacione të gërmimit dhe në Serbi nuk ka pasur asnjë përparim. Kjo rrit ankthin për ata që kërkojnë të vërtetën, duke i lënë ata në një situatë të pashpresë.
“Brenda territorit të Kosovës kemi arritur të kemi të proceduar 19 lokacione dhe sigurisht të gjitha kanë rezultuar me raste mbetje mortore,” përfundon ai, duke sjellë në vëmendje se sfida kryesore mbetet përballja me informacionet e paplota dhe refuzimin e Serbisë për të bashkëpunuar. Këto fakte po prekin thellë shoqërinë, duke e bërë çdo ditë më të ndjeshme çështjen e personave të zhdukur.
