Interpretimi nga Gjykata Kushtetuese dhe thirrja nga presidentja Vjosa Osmani për partitë politike janë parë si mundësi për të shkuar përpara nga ngërçi politik aktual, sipas Vullnet Bugaqkut nga Instituti Demokratik i Kosovës.
Të martën, Lumir Abdixhiku i Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK) refuzoi thirrjen e kryeministrit në detyrë, Albin Kurti, për të krijuar një koalicion. Ky veprim pason një dështim të rëndësishëm, ai i konstituimit të Kuvendit të Kosovës, që ka ndodhur pas njëmbëdhjetë tentativave, duke ngushtuar mundësitë e stabilitetit politik në vend.
Thirrja nga Kurti u bë publike më 5 maj, dhe nga atëherë tensionet janë rritur, duke çuar në një situatë tejet delikate. Një përpjekje e re për të konstituuar Kuvendin pritet të bëhet të mërkurën, në vazhdimin e seancës së 15 prillit. Sidoqoftë, Bugaqku thekson se është e mundur që edhe kjo tentativë të dështojë.
Sipas tij, LDK tani kërkon një bashkëpunim më të gjerë politik, për të kaluar këtë fazë të bllokadës përmes një qeverie tranzicionale derisa të zgjidhet presidenti i vendit. “Nuk e di nëse do të jetë e suksesshme kjo përpjekje, por ajo tanimë është një nevojë e shprehur”, thotë ai.
Bugaqku gjithashtu thekson se një mundësi për tejkalim të ngërçit politik mund të jetë kërkesa për një interpretim nga Gjykata Kushtetuese. “Nëse ky ngërç vazhdon, nuk shoh rrugë tjetër përveç se të adresohet në Gjykatën Kushtetuese. Kjo është një e drejtë e deputetëve, sidomos e atyre që te paktën 10 mund të iniciojnë një rast”, shpjegon ai.
Ai shton se është e rëndësishme të pyesim gjykatën nëse e drejta e propozimit për kryetar Kuvendi është absolute dhe a është e mundur që një individ që dështon për të siguruar 61 vota të propozohesh përsëri për këtë post. Kjo do të ndihmonte në qartësimin e mangësive ligjore që ekzistojnë në rregullat e punës dhe Kushtetutën e Kosovës.
Kryetarja e Kosovës, Vjosa Osmani, gjithashtu ka një rol të rëndësishëm në këtë situatë. Ajo ka mundësinë të thërrasë partitë për konsultime të gjithanshme, në përpjekje për të gjetur një zgjidhje politike. “Nuk është gabim të ftojë liderët e partive për të zhvilluar një takim bashkëpunues”, thotë Bugaqku, duke theksuar se çdo iniciativë e tillë do të ishte një hap pozitiv.
Në anën tjetër, Lidhja Demokratike e Kosovës vazhdon të refuzojë koalicionin me Lëvizjen Vetëvendosje, duke kërkuar një qeveri tranzicionale deri në zgjedhjen e presidentit në vitin 2026. Kryetari i LDK-së, Abdixhiku, theksoi qëndrimin e tyre të fortë kundër bashkëpunimit me LVV-në, duke e vënë këtë çështje qendrore për stabilitetin politik të vendit.
Ngërçi në konstituimin e Kuvendit ka kthyer vëmendjen te sfidat e brendshme politike që po përballet vendi. Përderisa Lëvizja Vetëvendosje, si partia e parë e zgjedhjeve të 9 shkurtit, nuk arrin të sigurojë 61 votat e nevojshme, situata ka kaluar në një impas. Deputetët nga PDK, LDK dhe AAK votojnë kundër propozimeve të LVV-së, duke theksuar kështu një ndarje të qartë politike.
Ashtu si javët e kaluara, situata mbetet e vështirë, dhe tensionet mes partive janë në rritje. Nëse presidentja Osmani vendos të hyjë në këtë proces, ajo mund të jetë pika e fillimit për një zgjidhje ligjore të ngërçit që ka kapluar vendin, duke siguruar që institucionet e Kosovës të funksionojnë siç duhet.